As auroras non son un fenómeno exclusivo da Terra. Tamén se poden ver en Marte, aínda que son lixeiramente distintas ás que observamos no noso planeta, propias das latitudes polares. Na atmosfera marciana prodúcense procesos semellantes, que acaba de captar a misión Hope, enviada polos Emiratos Árabes á órbita marciana. As observacións, tomadas en luz ultravioleta alongada, facilitan información inédita sobre estas auroras, coñecidas como discretas, que brillan na zona nocturna do planeta.
Estes fenómenos prodúcense cando as partículas solares enerxéticas colisionan contra a magnetosfera dalgún planeta, activando e facendo brillar átomos do aire. No caso da Terra, o campo magnético dirixe as partículas cara aos polos, pero como Marte perdeu o seu campo magnético, existen moi poucas zonas na codia marciana que aínda están magnetizadas, e é sobre elas onde se produce esta brillante interacción.
Segundo os científicos que supervisan a misión da sonda Hope, a observación destas auroras discretas achegarán nova e interesante información para comprender as interaccións entre a radiación solar, os campos magnéticos do planeta vermello e a súa atmosfera planetaria.
“Estas instantáneas globais das auroras discretas de Marte son únicas: é a primeira vez que se realizaron observacións tan detalladas e claras a nivel global, así como en lonxitudes de onda xamais observadas, apoiando a teoría de que as tormentas solares non son necesarias para impulsar as auroras deste planeta”, destaca Hessa Ao Matroushi, xefa científica da Misión a Marte de Emiratos (EMM), segundo recolle a Axencia SINC.
Ata agora observáronse tres tipos de auroras arredor de Marte. Unhas son as difusas, que se ven só durante as tormentas solares intensas, cando as interaccións coas partículas de maior enerxía fan que se ilumine a atmosfera de todo o planeta.
Outro dos tipos de auroras, as discretas, están moi localizadas e as observacións realizadas ata o de agora parecen confirmar a teoría de que están directamente relacionadas cos campos magnéticos irregulares producidos polos minerais magnetizados incrustados na superficie do planeta vermello.
An artist’s impression of how Mars’ discrete aurora might be viewed from different views including the surface of Mars when the emissions of light from the fleeting phenomenon extend into the visible spectrum as predicted by theory. pic.twitter.com/vuSnkJt07B
— Hope Mars Mission (@HopeMarsMission) June 30, 2021
Estas dúas clases de auroras obsérvanse no lado nocturno de Marte, pero existe unha terceira clase, a aurora de protóns, que se rexistra na parte diúrna do planeta e é impulsada polas interaccións entre o vento solar e o hidróxeno na exosfera de Marte.
Estes tres tipos de auroras foran identificados previamente por instrumentos ultravioleta a bordo das misións Mars Express e MAVEN que orbitan Marte, pero ata o de agora non se conseguiran as fotografías globais claras das auroras discretas que acaba de facilitar a misión emiratí.
As imaxes obtivéronse co instrumento EMUS da sonda Hope, o espectómetro ultravioleta máis sensible utilizado ata o de agora na órbita marciana. Con este aparello púidose observar que o resplandor das auroras discretas traza intrincados patróns por rexións nas que os campos magnéticos da codia de Marte actúan como un funil, guiando aos electróns desde o espazo cara á atmosfera marciana, e provocando un brillo similar ao das auroras terrestres.
“Fixemos saltar polo aire dez anos de estudo das auroras de Marte con dez minutos de observacións”, subliña o subdirector científico da EMM e investigador da Universidade de Colorado en Boulder (Estados Unidos), Justin Deighan, que engade: “Os datos que estamos a recoller confirman o tremendo potencial que temos agora para explorar as auroras marcianas e as interaccións entre os seus campos magnéticos, a atmosfera e as partículas solares cunha cobertura e sensibilidade que antes só podiamos soñar”.
Segundo Deighan, “estas emocionantes observacións van alén dos obxectivos científicos orixinais da misión”, centrados nunha análise completa e diario do sistema meteorolóxico marciano. A partir de outubro publicaranse os datos da misión e poñeranse ao dispor da comunidade científica internacional de forma gratuíta. Mentres, a sonda Hope segue a súa órbita a entre 20.000 e 43.000 km da superficie marciana para cartografar a dinámica atmosférica de Marte durante dous anos.