Únete á nosa canle de Whatsapp
Fai agora xusto 100 anos, en 1916, e unha vez publicada a súa teoría xeral da relatividade, Albert Einstein desenvolveu tal teoría propoñendo unha serie de predicións e experimentos que poderían comprobala. Ao pouco tempo a primeira de tales implicacións, a da que a gravidade curvaba a luz púidose verificar grazas aos esforzos de varios científicos e as súas observacións das posicións das estrelas durante unha eclipse de sol. Estes días asistimos ao anuncio de que a última que quedaba daquelas implicacións puido ser comprobada: a detección de ondas gravitacionais.
Do mesmo xeito que un músico que ao golpear a membrana dun tambor produce un son, unha vibración nesa membrana, a teoría predicía que cando dous obxectos con gran gravidade virasen un ao redor doutro, o espazo, como a membrana do tambor, debería contraerse e estirarse, producindo esas ondas gravitacionais.
Os astrónomos levan buscando estas ondas dende hai moito tempo, pero a técnica para poder detectalas só foi posible nas últimas décadas: o experimento LIGO consta dunha serie de detectores conectados por raios láser que miden a distancia entre eles cunha precisión sen precedentes. Pequenas variacións na distancia -realmente, moi pequenas- pódense detectar e, se o sinal é a adecuado, determinar se a fluctuación foi debida a unha onda gravitacional. Entón, é posible estudar que tipo de obxectos as emitiron.
Xa non só podemos ver o Universo; agora tamén o podemos ‘oír’
Este resultado non é só a comprobación do xenio de Einstein. Probablemente, moitos físicos estarían máis excitados se non se tivesen descuberto, pois indicaría un fallo nas teorías, que habería que explicar.
Con todo, esta detección abre unha nova xanela ao Universo. Nos últimos cen anos exploramos o ceo en diferentes lonxitudes de onda do espectro electromagnético, desde os raios gamma ás ondas de radio. Esta nova xanela non é neste espectro: é unha xanela aberta a unha forma diferente de transportar información. É, por exemplo, unha nova maneira de ‘ver’ os obxectos máis masivos do Universo: os buracos negros.
Así, o anuncio polo grupo de investigadores que lograron detectar as ondas gravitacionais, máis que ser o final dun camiño, supón a apertura de novas vías de investigación do Universo. Xa non só podemos ver ese universo, tamén o podemos ‘oír’.
César González García
Astrónomo do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC) no Instituto de Ciencias do Patrimonio (Incipit)
