Únete á nosa canle de Whatsapp
A Real Academia Sueca de Ciencias anunciou este mércores que dous dos artífices do desenvolvemento da organocatálise, o alemán Benjamin List e o escocés David MacMillan, son os galardoados co Premio Nobel de Química 2021. Os dous científicos abordan unha área da Química na que algúns centros de investigacións galegos, como o CiQUS de Santiago, desenvolven desde hai anos diversas liñas de estudo. E precisamente desde este centro compostelán chegou ao laboratorio de MacMillan, na universidade estadounidense de Princeton (Nova Jersey), o científico lucense David Fernández Fernández.
Graduado en Química pola USC, David presentou a súa tese de doutoramento en 2019, baixo o título Transition Metal Catalyzed Annulations Based on The Activation of C–H Bonds. Este traballo, que dirixiron os profesores do CiQUS José Luis Mascareñas, Fernando López e Moisés Gulías levouno en 2017, nunha primeira etapa, ao laboratorio de MacMillan en Princeton. Alí realizou unha estadía de varios meses a través do programa Visiting Student Research Collaborators (VSRC) desta universidade. Froito desta estadía, David Fernández publicou unha investigación baseada en procesos fotocatalíticos para a síntese de derivados aromáticos e heteroaromáticos que presentan funcionalidades CF2, de gran relevancia en química médica.
Unha vez finalizado o seu doutoramento, David regresou en 2020 para iniciar unha nova etapa como investigador posdoutoral no equipo do que xa é novo Nobel de Química. No seu web persoal dentro do portal do grupo de David MacMillan, David explica que medrou en Lugo e que no seu tempo libre, desfruta “correndo, facendo sendeirismo e falando coa súa familia en galego, a súa lingua nativa”.
Ademais da investigación, David dedícase tamén á divulgación a través da Sociedade Xuvenil Galega de Química (SXGQ), da cal é membro fundador e vicepresidente, e cuxo obxectivo é achegar á sociedade a ciencia, en xeral, e a química en particular.
Os descubridores da organocatálise reciben o Nobel de Química
Como detalles curiosos, Fernández explica que, ao regresar trala súa primeira etapa en Princeton, “estaba realmente decepcionado ao ver que os esquíos (que habitaban no campus) marcharan”. Destaca que é un apaixonado das plantas e os animais, aínda que é alérxico a algúns deles, e un xogador compulsivo de xogos de mesa.
A súa tese e liñas actuais de traballo céntranse no marco da disciplina que lle valeu o Nobel a MacMillan e List: David centrouse, tal e como informaba o CiQUS co gallo da presentación do traballo, “no desenvolvemento de novas reaccións baseadas en estratexias de activación de ligazóns de carbono-hidróxeno catalizadas por complexos organometálicos de metais de transición“. Estes procedementos, altamente eficientes, minimizan o uso de substancias nocivas e a xeración de residuos nos procesos de catálise. E ademais, estas estratexias permitiron a síntese de moléculas cíclicas relevantes a nivel farmacolóxico e potencialmente bioactivas. Durante estes anos de doutoramento, publicou artigos en revistas como Angewandte Chemie, ACS Catalysis ou ACS Omega.
