As carrachas xa chuchaban aos dinosauros

Científicos de varios centros españois, liderados polo Instituto Xeolóxico e Mineiro de España (IGME) e con participación da Universidade de Barcelona (UB), entre outros, analizaron unha peza de ámbar achada en Birmania que contiña un exemplar de Cornupalpatum burmanicum, unha especie xa extinta de carracha que viviu fai 100 millóns de anos, durante o Cretácico, e plumas que pertencían a dinosauros terópodos.

“Este descubrimento é moi significativo porque é moi difícil atopar fósiles de parasitos chupadores de sangue en asociación directa cos restos do seu hóspede. Ademais, este espécime de parasito hematófago é o máis antigo coñecido ata agora e testemuña a relación de parasitismo entre artrópodos e vertebrados”, explica á Axencia Sinc Xavier Delclòs, coautor do traballo publicado en Nature Communications e profesor no Instituto de Investigación da Biodiversidade da UB.

Publicidade

Segundo Enrique Peñalver, do IGME, “as carrachas son parasitos que chupan o sangue, e poden afectar a saúde dos seres humanos, o gando, os animais domésticos e a fauna silvestre”. Con todo, “ata a actualidade non había evidencia científica sobre o seu papel ao longo da evolución”.

Ademais, a curta vida da complexa molécula de ADN fixo imposible recuperar o material xenético do dinosauro, o que se lograría grazas a unha sofisticada técnica que inspirou películas de éxito sobre o rexurdimento dos grandes protagonistas da Era Secundaria na Terra.

O achado é a evidencia máis antiga do mundo da relación parasito-hóspede

O descubrimento de plumas no rexistro fósil non é frecuente, pero atopáronse restos ben identificados en xacementos de todo o mundo. “O rexistro fósil dinos que as plumas como as que se estudaron xa estaban presentes nunha ampla gama de dinosauros terópodos, un grupo que incluía desde formas terrestres sen capacidade de voo ata dinosauros parecidos a paxaros e capaces de voar”, sinala a Sinc Ricardo Pérez de la Fuente, científico no Oxford University Museum of Natural History (Reino Unido).

“A pesar de non poder saber con certeza a que tipo de dinosauro con plumas estaba parasitando a garrapata, a datación do ámbar birmano do Cretácico medio confírmanos que a pluma non pertencía ás aves modernas, xa que estas apareceron moito máis tarde na evolución dos terópodos, de acordo coa evidencia fósil e molecular actual”, continúa Pérez de la Fuente.

A mesma peza de ámbar tamén conservaba outra carracha inchada de sangue

A peza de ámbar birmano tamén escondía unha carracha inchada de sangue –oito veces maior que os exemplares sen sangue– que corresponde a unha nova especie, Deinocroton draculi. A diferenza de C. burmanicum, este ácaro fósil da familia extinguida de garrapatas Deinocrotonidae non aparecía asociado directamente ao seu hóspede.

“Non foi posible determinar a composición do sangue inxerido por esta carrapata inchada. Desgraciadamente, o parasito non se mergullou completamente na resina, e o seu contido alterouse por mor da deposición mineral”, indica Delclòs.

As evidencias sinalan que o dinosauro, a carrapata e os escaravellos convivían nun espazo común

Con todo, a aparición de restos de pelos especializados de larvas de escaravellos –en concreto, coleópteros derméstidos– adheridos ás patas da nova carrapata son un indicio indirecto que apunta a que o dinosauro, a carrapata e o escaravello debían de convivir onde os atrapou a resina, posiblemente dentro dun espazo reducido común.

A captura simultánea de dúas especies de carrachas é un feito extraordinario, e pode explicarse mellor se se considera que son organismos que comparten un hábitat común, tal como fan algúns parasitos na actualidade, que viven no niño do hóspede ou ben nas proximidades”, conclúe David Grimaldi.

As aves son a única liñaxe descendente dos dinosauros terópodos que sobreviviu á extinción masiva de finais do Cretácico, mentres que hoxe en día as carrachas seguen parasitando e transmitindo patóxenos a diferentes seres vivos.