Únete á nosa canle de Whatsapp
Foi unha brutal expedición de castigo de Inglaterra, que arrasou a ría de Vigo nun feito histórico pouco popular. Pero hai tres séculos, Galicia vivía un dramático feito de armas que, pola contra, ten bastante sona no Reino Unido, onde é coñecido como ‘The Capture of Vigo’ ou ‘British Expedition to Vigo’. Tras varios días de asedio, fronte a un poderoso exército británico, en outubro de 1719 os vigueses víanse na obriga de renderse e entregar a fortaleza do Castro ás hostes de Lord Cobham. Houbo trescentos mortos e feridos entre os defensores, nunha auténtica carnicería.
A ‘Toma de Vigo’ enmárcase na Guerra da Cuádrupla Alianza e deseñouse como unha expedición de castigo polo apoio español ao levantamento xacobita en Escocia, que rematou coa derrota das tropas de Felipe V na batalla de Glen Shiel. O intento do monarca español de sublevar aos escoceses e poñer no trono a Xacobo III deribou nun desastre que os británicos quixeron vingar e elixiron Vigo para facelo.
O outubro de 1719 preséntanse na ría viguesa 80 barcos de guerra xunto a 40 buques de transporte. Comandaba a flota Lord Cobham xunto ás forzas navais do vicealmirante James Mighels, que incluían catro navíos de liña: HMS Ipswich , HMS Enterprise , HMS Biddeford e HMS Kinsale. Ademais, foron embarcados 6.000 soldados dirixidos polo maior xeral John Wade.
A historiografía tradicional viguesa (José de Santiago, Xosé María Álvarez Blázquez, etc…) sitúa a chegada dos ingleses o 10 de outubro. Pola contra, a historiografía inglesa sinala a data do 1 de outubro de 1719. Atopamos un exemplar da época do diario ‘The London Gazette’ que sinala o 1 de outubro sen ningunha dúbida. Como curiosidade, ambas as datas son correctas. E ás veces isto provocou non poucos problemas para datar acontecementos como a batalla de Rande, segundo sexan usadas unhas ou outras fontes. Pero o calendario Gregoriano foi adoptado pola coroa de España en 1582, mentres que Gran Bretaña non o asumiu ata 1752. Así que seguiron cos seus 10 días de desfase con respecto ao calendario Xuliano, baixo a premisa de que era mellor “estar en desacordo co Sol que estar en consonancia co papa”. De aquí veñen moitos desfasamentos de datas que ás veces salpican a historia viguesa.
Pero volvamos á toma de Vigo, o 10 de outubro (data local) o brigadier Philip Honeywood desembarcou en Navia con 800 soldados e lanzou un ataque contra o castelo de San Sebastián, tomando por sorpresa aos defensores vigueses, aínda que non puideron tomar a fortaleza.
A partir de aquí comeza un horrible asedio. O británicos descargaron pezas de artillería e desataron un bombardeo pesado sobre Vigo. Tras moitas horas baixo o fogo inimigo, o día 12 os defensores retíranse ata a fortaleza do Castro, onde se refuxian 400 soldados e outros tantos paisanos. Inmediatamente, sitúanse na ría varios buques británicos que canonean o castelo sen descanso. “O día 13, puxeron os inimigos unha gran batería de moteiros detrás do forte de San Sebastián”, narra o “Diario do sitio do Castro de Vigo polos ingleses en 1719”, crónica dos feitos descuberta polo escritor Fermín Bouza Brey.
O bombardeo proseguiu ata o día 14 de outubro, coa desgraza de que “tiraron con tal acerto que todas as bombas entraban dentro do castelo”, sen que os defensores tivesen onde gorecerse salvo a pequena capela e unhas tendas de campaña.
O 17 de outubro, envían os ingleses un parlamento con bandeira branca, pero os defensores descartan a rendición. De regreso á súa posición no centro da vila de Vigo, “saudaron ao castelo cunha carga de máis de corenta bombas e continuaron ata a noite sen parar, e só nese día lanzaron máis de seiscentas bombas dentro do castelo”, narra o cronista da época. Finalmente, constatando “o miserable estado en que se atopa a guarnición e que os feridos xa non cabían nunha mina que servía de hospital, que non había oficial nin soldado que se puidese manter en pé, xa que había seis días e noites que ningún comía nin tiña o menor descanso”… finalmente os vigueses réndense o día 18 e entrégalle de Vigo faise efectiva o día 19 de outubro.
Máis de 300 defensores morreron ou resultaron feridos no asalto e o bombardeo. A perda británica foi de só seis mortos e outros vinte feridos. Tras a captura de Vigo, as tropas de Lord Cobham entregáronse ao saqueo. Comisaron unha gran cantidade de armas e municións, que sospeitaron que se almacenaban “para unha futura invasión de Inglaterra”. Cando os británicos remataron coas armas, atoparon os almacéns onde se gardaba o viño. Durante tres días, a bebedeira xeral derivou en saqueos, abusos e asaltos sobre a poboación civil. Lord Cobham puxo logo fin a estes desmáns ordenando que o resto do viño fose embarcado como botín.
A Captura de Vigo ( The Capture of Vigo), tamén coñecida como a Expedición Británica a Vigo (British Expedition to Vigo) foi un gran éxito militar británico. E unha traxedia para Vigo, que quedou arrasada aquel outono de fai agora tres séculos, en outubro de 1719. É un feito histórico ben popular no Reino Unido e case esquecido en Galicia.
