A Real Academia Galega de Ciencias (RAGC) outorgou o seu Premio de Investigación 2020 ao equipo de investigadores que descubriu unha ferramenta para a reprogramación celular, desenvolvida pola USC e que abre novas portas ao estudo e ao tratamento de enfermidades coma o cancro e as doenzas autoinmunes.
Esta liña de traballo, coordinada polos investigadores Diana Guallar e Miguel Fidalgo, supuxo un fito no campo do uso terapéutico das células nai, concretamente das células nai pluripotentes inducidas (iPSC). Os froitos destes estudos foron publicados en maio deste ano na prestixiosa revista científica Cell Stem Cell, a máis relevante a nivel mundial no campo das células nai e unha das máis destacadas en ciencias da vida. O seu principal valor radica en que supón un antes e un despois na superación dos retos existentes no uso terapéutico eficiente e seguro das células nai pluripotentes inducidas.
Este tipo de células nai son células adultas reprogramadas para actuar de xeito similar ás células nai embrionarias, das que se coñece amplamente o seu potencial terapéutico en enfermidades que implican o deterioro celular pola súa capacidade natural para perpetuarse de maneira ilimitada e replicar calquera célula dun organismo adulto. A vantaxe que ofrecen as iPSC é que, estimuladas do xeito correcto, poden facer o mesmo papel de reparación de tecidos humanos danados que as embrionarias, evitando os problemas éticos asociados á destrución de embrións para obtelas.
O equipo de científicos da USC descubriu os mecanismos desa correcta estimulación, identificando que as modificacións químicas en moléculas de ARN (ácido ribonucleico, coñecido coma o mensaxeiro do ADN) son esenciais para reprogramar ese tipo de células nai. En concreto, a súa investigación conclúe que ese tipo de modificacións son inducidas por unha proteína denominada ADAR1, necesaria para obter células con potencial en medicina rexenerativa.
O equipo galardoado está liderado polos grupos de Epitranscriptómica e Envellecemento e de Células Nai e Enfermidades Humanas do Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas (CiMUS) da USC, e recibirá 6.000 polo recoñecemento da RAGC. Nesta investigación tamén participan grupos científicos de Reino Unido, Estados Unidos, China, Australia e Canadá.
Fito de científicos galegos cun estudo sobre reprogramación celular
Mozos investigadores
Alén do premio ao CiMUS, a RAGC outorgou tamén o galardón na categoría dirixida a investigadores mozos, que recaeu en Raúl Santoveña, do Centro de Investigación TIC da UDC que participou de xeito determinante no descubrimento dun tipo de estrelas descoñecidas ata agora: as estrelas ricas en fósforo, nun traballo asinado xunto aos seus profesores Minia Manteiga e Carlos Dafonte.
Nesta categoría outorgáronse dúas mencións honoríficas a Jesús Balado, do grupo de Xeotecnoloxías Aplicadas da UVigo, e a Esteban Suárez, do grupo Nanobiomol do Centro Singular de Investigación en Química Biolóxica e Materiais Moleculares (CiQUS) da USC.
Os premios serán entregados durante a celebración do Día da Ciencia en Galicia, o vindeiro 8 de outubro. Os galardóns, que chegan este ano á súa vixésimo novena edición, levan o nome de ‘Premios de Investigación Ernesto Viéitez’.
