Venres 29 Marzo 2024

Aterra con éxito en Marte a Misión Insight da NASA

O módulo InSight da NASA aterrou este luns en Marte para sondar o seu interior mediante investigacións sísmicas, xeodésicas e calorimétricas, unha información que axudará a comprender como se formaron outros planetas rochosos do sistema solar, incluído o noso.

O descenso foi un éxito, despois de superar os chamados ‘7 minutos de terror’, nos que o módulo tiña que facer un dramático descenso da velocidade de máis de 19.000 km/h, sen contacto coa Terra e só axudado pola súa propia programación.

Publicidade

A misión conta cun instrumento español: TWINS, desenvolto polo Centro de Astrobioloxía para monitorar as condicións ambientais marcianas. InSight é a primeira misión que estudará cun detalle sen precedentes o interior profundo de Marte.

A nave despegou desde a base da Forza Aérea de Vandenberg (California, EE UU) o pasado 5 de maio. Tras unha viaxe sen incidentes, chegou ás proximidades do planeta vermello a unha velocidade de 19.800 km/h, que tivo que reducir ata o 8 km/h mentres atravesaba a súa atmosfera antes de que as súas tres patas tocasen a superficie.

Esa desaceleración tan brutal tivo que acontecer en pouco menos de sete minutos. A fricción coa atmosfera aumentou a temperatura do escudo térmico da nave ata 1.500 ºC e axudou  a retardar a entrada.

Recreación da sonda Insight traballando en Marte.

A continuación, abriuse un paracaídas e finalmente uns foguetes retropropulsores frearon o descenso ata que tocou o solo marciano. “Hai unha razón pola que os enxeñeiros chamaban a esta aterraxe os sete minutos de terror”, explica Rob Grover, líder da fase de entrada, descenso e aterraxe (EDL) de InSight, con sede no Laboratorio de Propulsión JPL da NASA. “Non podemos usar o joystick nese momento, polo que temos que confiar nos comandos preprogramamos. Pasamos anos realizando probas e aprendendo doutras aterraxes en Marte (como o de Curiosity)”.

Dous pequenos cubesats ou satélites experimentais, do tamaño dun maletín, chamados Mars Cube One (MARCO) A e B, retransmitiron desde o espazo os datos de InSight á Terra case en tempo real, o que axudou a confirmar rapidamente se superou os sete minutos de terror.

“Os MARCO serviron como un posible modelo para un novo tipo de retransmisión de comunicacións interplanetarias”, apunta Anne Marinan, enxeñeira de sistemas destes satélites no JPL.

Estes dous cubesats tardaron uns segundos en recibir e dar formato aos datos antes de envialos ao noso planeta á velocidade da luz. Tras comprobar que a aterraxe foi correcta, comezará a fase de tres meses na que poñerán a proba os instrumentos científicos.

En total, a misión durará case dous anos (728 días), ata novembro de 2020. “Cando comecen a operar os instrumentos de InSight no planeta vermello tomaranse valiosos datos sobre a estrutura do interior profundo de Marte, unha información que nos axudará a comprender a formación (fai máis de 4.000 millóns de anos) e evolución de todos os planetas rochosos, incluído o que chamamos o noso fogar”, destaca Lori Glaze, directora en funcións da División de Ciencia Planetaria da NASA.

InSight é unha misión do Programa Discovery da NASA, con dous instrumentos científicos principais preparados para detectar os procesos xeofísicos nas profundidades do planeta vermello. Un é o experimento sísmico para a estrutura interior (SEIS: Seismic Experiment for Interior Structure) proporcionado por Axencia Espacial Francesa (CNES) con participación do Institut de Physique du Globe de París, o Swiss Federal Institute of Technology ( ETH) suízo, o Max Planck Institut Für Sonnensystemforschung alemán ( MPS), o Imperial College británico e o JPL.

Recreación do descenso de Insight.

O outro é o conxunto de sensores para o estudo do fluxo de calor e propiedades físicas (HP3: Heat Flow and Physical Properties Package) proporcionado pola Axencia Espacial Alemá (DLR). Tamén levará a bordo o instrumento TWINS (Temperature and Wind Sensors for InSight mission: Sensores de presión e temperatura para a misión InSight), unha pequena estación meteorolóxica proporcionada desde España polo Centro de Astrobiología ( CAB, CSIC- INTA); así como un experimento para o estudo da rotación e a estrutura interior ( RISE: Rotation and Interior Structure Experiment) construído polo JPL.

Con todo este instrumental, a misión cumprirá con varios obxectivos. Para entender a formación e evolución dos planetas rochosos a través do estudo da estrutura e os procesos interiores de Marte determinaranse o tamaño, composición e estado (líquido-sólido) do núcleo, así como o espesor e a estrutura da codia, a composición e estrutura do manto, e o estado térmico do interior.

Outra das metas é analizar a actividade tectónica e meteorítica actual de Marte. Para iso medirase a magnitude, taxa e distribución xeográfica da actividade sísmica interna do planeta vermello; así como a frecuencia de impactos de meteoritos na súa superficie. Esta misión está baseada no deseño da nave e módulo de aterraxe da misión Phoenix, construída por Lockheed Martin Space e que chegou con éxito a Marte en 2008. Entón tamén superou os seus sete minutos de terror, como logo fixo o rover Curiosity.

Así son os planetas rochosos

Os planetas tipo terrestre (rochosos) comparten estruturas similares, con núcleos, mantos e codias diferenciadas, químicamente diferentes entre si. Aínda que os seus compoñentes son máis ou menos os mesmos que os dos meteoritos, considerados como os ‘ladrillos‘ básicos do Sistema Solar, a súa construción está lonxe de ser a mesma en todos. As rochas atopadas nos planetas rochosos non se parecen en nada aos meteoritos. O motivo desta disparidade é que, ao contrario do que acontece cos meteoritos, practicamente inalterados desde épocas primitivas, estes planetas alcanzaron a súa estrutura actual mediante procesos de fusión e diferenciación pouco coñecidos.

Marte e a Terra.

Durante o proceso de diferenciación, as partes externas fundidas do planeta (coñecidas como ‘magma oceánico’) arrefríanse e cristalizan en diferentes tipos de minerais, segundo varían a temperatura, a presión e a composición química do metal. Os minerais máis lixeiros desprázanse por flotación cara á superficie formando a codia primaria, mentres que os máis pesados afúndense, creando o manto.

O ferro e o níquel, os máis pesados de todos, forman un núcleo metálico no centro do planeta. Moitas das características fundamentais que definen hoxe os planetas, como a composición das rochas da superficie, a actividade volcánica e tectónica, a composición da atmosfera e a presenza ou non dun campo magnético, dependen de como foron estes procesos nos primeiros 100 millóns de anos despois da súa formación.

Neste contexto, Marte é o candidato perfecto para o estudo da formación planetaria. É o dabondo grande como para sufrir a maior parte dos procesos iniciais que deron forma aos planetas rochosos (Mercurio, Venus, a Terra, a Lúa e Marte), pero tamén o suficientemente pequeno como para conservar as pegadas deses procesos durante os seguintes 4.500 millóns de anos (ao contrario que a Terra, coa súa tectónica de placas e convección no manto aínda activos).

Esas pegadas están nos compoñentes básicos do planeta vermello, como son o grosor da codia e a estratificación global, o tamaño e a densidade do núcleo, e a estratificación e densidade do manto. O ritmo ao que a calor escapa do seu interior proporciona tamén unha valiosa información sobre a enerxía que controla os procesos xeolóxicos. Os datos da misión InSight mellorarán o noso coñecemento sobre todos estes aspectos, tanto para Marte como para outros planeta rochosos, incluída a Terra.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Unha paisaxe invernal en Marte? Esta imaxe demostra que non todo é o que parece

A misión espacial Mars Express ofrece unha espectacular fotografía do cráter Korolev para conmemorar os quince anos en órbita no planeta vermello

LIA (2), pioneiros galegos no desenvolvemento da intelixencia artificial na astronomía

O grupo da UDC recibiu o Premio Spin-Off PuntoGal na edición 2023 pola súa traxectoria de éxito

Estas son as primeiras imaxes do telescopio Euclid, as máis nítidas do universo

A misión da Axencia Espacial Europea ofrece fotos a toda cor de diversas galaxias, nun proxecto no que participa o CITIC con algoritmos de intelixencia artificial

Un equipo de Vigo busca solucións para colonizar a Lúa

Xunto con investigadores de Oviedo, realizaron ensaios nas covas volcánicas de Lanzarote pola sús analoxía coas cavidades lunares