O módulo InSight da NASA aterrou este luns en Marte para sondar o seu interior mediante investigacións sísmicas, xeodésicas e calorimétricas, unha información que axudará a comprender como se formaron outros planetas rochosos do sistema solar, incluído o noso.
O descenso foi un éxito, despois de superar os chamados ‘7 minutos de terror’, nos que o módulo tiña que facer un dramático descenso da velocidade de máis de 19.000 km/h, sen contacto coa Terra e só axudado pola súa propia programación.
Publicidade
A misión conta cun instrumento español: TWINS , desenvolto polo Centro de Astrobioloxía para monitorar as condicións ambientais marcianas. InSight é a primeira misión que estudará cun detalle sen precedentes o interior profundo de Marte.
A nave despegou desde a base da Forza Aérea de Vandenberg (California, EE UU) o pasado 5 de maio. Tras unha viaxe sen incidentes, chegou ás proximidades do planeta vermello a unha velocidade de 19.800 km/h , que tivo que reducir ata o 8 km/h mentres atravesaba a súa atmosfera antes de que as súas tres patas tocasen a superficie.
Esa desaceleración tan brutal tivo que acontecer en pouco menos de sete minutos. A fricción coa atmosfera aumentou a temperatura do escudo térmico da nave ata 1.500 ºC e axudou a retardar a entrada.
Recreación da sonda Insight traballando en Marte.
A continuación, abriuse un paracaídas e finalmente uns foguetes retropropulsores frearon o descenso ata que tocou o solo marciano. “Hai unha razón pola que os enxeñeiros chamaban a esta aterraxe os sete minutos de terror”, explica Rob Grover , líder da fase de entrada, descenso e aterraxe (EDL) de InSight, con sede no Laboratorio de Propulsión JPL da NASA. “Non podemos usar o joystick nese momento, polo que temos que confiar nos comandos preprogramamos . Pasamos anos realizando probas e aprendendo doutras aterraxes en Marte (como o de Curiosity )”.
Dous pequenos cubesats ou satélites experimentais, do tamaño dun maletín, chamados Mars Cube One (MARCO) A e B, retransmitiron desde o espazo os datos de InSight á Terra case en tempo real, o que axudou a confirmar rapidamente se superou os sete minutos de terror.
“Os MARCO serviron como un posible modelo para un novo tipo de retransmisión de comunicacións interplanetarias”, apunta Anne Marinan , enxeñeira de sistemas destes satélites no JPL.
Estes dous cubesats tardaron uns segundos en recibir e dar formato aos datos antes de envialos ao noso planeta á velocidade da luz . Tras comprobar que a aterraxe foi correcta, comezará a fase de tres meses na que poñerán a proba os instrumentos científicos.
En total, a misión durará case dous anos (728 días), ata novembro de 2020. “Cando comecen a operar os instrumentos de InSight no planeta vermello tomaranse valiosos datos sobre a estrutura do interior profundo de Marte, unha información que nos axudará a comprender a formación (fai máis de 4.000 millóns de anos) e evolución de todos os planetas rochosos, incluído o que chamamos o noso fogar”, destaca Lori Glaze , directora en funcións da División de Ciencia Planetaria da NASA.
InSight é unha misión do Programa Discovery da NASA, con dous instrumentos científicos principais preparados para detectar os procesos xeofísicos nas profundidades do planeta vermello. Un é o experimento sísmico para a estrutura interior (SEIS: Seismic Experiment for Interior Structure) proporcionado por Axencia Espacial Francesa (CNES) con participación do Institut de Physique du Globe de París, o Swiss Federal Institute of Technology ( ETH) suízo, o Max Planck Institut Für Sonnensystemforschung alemán ( MPS), o Imperial College británico e o JPL.
Recreación do descenso de Insight.
O outro é o conxunto de sensores para o estudo do fluxo de calor e propiedades físicas (HP3: Heat Flow and Physical Properties Package) proporcionado pola Axencia Espacial Alemá (DLR). Tamén levará a bordo o instrumento TWINS (Temperature and Wind Sensors for InSight mission: Sensores de presión e temperatura para a misión InSight), unha pequena estación meteorolóxica proporcionada desde España polo Centro de Astrobiología ( CAB, CSIC- INTA); así como un experimento para o estudo da rotación e a estrutura interior ( RISE: Rotation and Interior Structure Experiment) construído polo JPL.
Con todo este instrumental, a misión cumprirá con varios obxectivos. Para entender a formación e evolución dos planetas rochosos a través do estudo da estrutura e os procesos interiores de Marte determinaranse o tamaño, composición e estado (líquido-sólido) do núcleo, así como o espesor e a estrutura da codia, a composición e estrutura do manto, e o estado térmico do interior.
Outra das metas é analizar a actividade tectónica e meteorítica actual de Marte. Para iso medirase a magnitude, taxa e distribución xeográfica da actividade sísmica interna do planeta vermello; así como a frecuencia de impactos de meteoritos na súa superficie. Esta misión está baseada no deseño da nave e módulo de aterraxe da misión Phoenix , construída por Lockheed Martin Space e que chegou con éxito a Marte en 2008. Entón tamén superou os seus sete minutos de terror, como logo fixo o rover Curiosity.
Así son os planetas rochosos
Os planetas tipo terrestre (rochosos) comparten estruturas similares, con núcleos, mantos e codias diferenciadas, químicamente diferentes entre si. Aínda que os seus compoñentes son máis ou menos os mesmos que os dos meteoritos, considerados como os ‘ladrillos ‘ básicos do Sistema Solar , a súa construción está lonxe de ser a mesma en todos. As rochas atopadas nos planetas rochosos non se parecen en nada aos meteoritos. O motivo desta disparidade é que, ao contrario do que acontece cos meteoritos, practicamente inalterados desde épocas primitivas, estes planetas alcanzaron a súa estrutura actual mediante procesos de fusión e diferenciación pouco coñecidos.
Marte e a Terra.
Durante o proceso de diferenciación, as partes externas fundidas do planeta (coñecidas como ‘magma oceánico ’) arrefríanse e cristalizan en diferentes tipos de minerais, segundo varían a temperatura, a presión e a composición química do metal. Os minerais máis lixeiros desprázanse por flotación cara á superficie formando a codia primaria , mentres que os máis pesados afúndense, creando o manto.
O ferro e o níquel, os máis pesados de todos, forman un núcleo metálico no centro do planeta. Moitas das características fundamentais que definen hoxe os planetas, como a composición das rochas da superficie, a actividade volcánica e tectónica, a composición da atmosfera e a presenza ou non dun campo magnético, dependen de como foron estes procesos nos primeiros 100 millóns de anos despois da súa formación.
Neste contexto, Marte é o candidato perfecto para o estudo da formación planetaria. É o dabondo grande como para sufrir a maior parte dos procesos iniciais que deron forma aos planetas rochosos (Mercurio, Venus, a Terra, a Lúa e Marte), pero tamén o suficientemente pequeno como para conservar as pegadas deses procesos durante os seguintes 4.500 millóns de anos (ao contrario que a Terra , coa súa tectónica de placas e convección no manto aínda activos).
Esas pegadas están nos compoñentes básicos do planeta vermello, como son o grosor da codia e a estratificación global, o tamaño e a densidade do núcleo, e a estratificación e densidade do manto . O ritmo ao que a calor escapa do seu interior proporciona tamén unha valiosa información sobre a enerxía que controla os procesos xeolóxicos. Os datos da misión InSight mellorarán o noso coñecemento sobre todos estes aspectos, tanto para Marte como para outros planeta rochosos, incluída a Terra.