Os detectores de partículas chegan ás aulas galegas

Non se poden ver, pero as cámaras de néboa son capaces de detectalos. Cada segundo, os raios cósmicos atravesan o noso planeta e tamén a nós mesmos. E aínda que estas partículas subatómicas causan unha radiación natural inofensiva e invisible, nunca está de máis ver os trazos que constrúen. Iso pode conseguirse grazas ás cámaras de néboa, un dos detectores máis sinxelos e antigos desde tipo de partículas. Agora, o profesorado de secundaria e de bacharelato de Galicia poderá facer as súas propias demostracións na aula grazas a unha iniciativa do Instituto Galego de Física de Altas Enerxías (IGFAE), que celebrou un obradoiro de construción deste tipo de cámaras.

Funciona!! ☺️ Xa pillamos os primeiros muóns.., partículas, na #CámaraDeNéboa #IGFAE #IESRafaelDieste @IGFAE_HEP pic.twitter.com/mg8KlJ1XZN

— marisa castiñeira (@mcastigarcia) October 21, 2021

Ensinar como funcionan

Foron unha ducia de docentes os que participaron no taller teórico-práctico. Alí ensináronlles os fundamentos e o funcionamento básico destes detectores de partículas. Cada un dos profesores montou dende cero o seu propio aparello, valorado nuns 800 euros, grazas aos materiais que lles proporcionou o propio IGFAE. Unha vez rematada a actividade, que se celebrou na segunda fin de semana de outubro, os profesores levaron as súas cámaras de néboa para os institutos. O obxectivo é que ensinen, dende a primeira persoa, como funcionan os detectores de partículas como o dos laboratorios do CERN. Aínda que sexa a menor escala.

Publicidade

O modelo de cámara de néboa que empregaron baseouse nun prototipo desenvolvido por Pedro Agostini Infante, Adolfo Otero Fumega e Alejandro Vilar López, que resultaron gañadores do I Concurso de Comunicación Científica do IGFAE na categoría “Experimentos”. Despois diso, e en colaboración coa empresa MakerGal, o instituto galego deseñou un detector de baixo custo, mantemento sinxelo e fácil de construír e transportar. Así mesmo, Cristina Cabo e Daniel Regueira elaboraron os materiais didácticos do obradoiro, que foi impartido por Javier Mas e Javier Martín. Dende o IGFAE indican que esperan organizar pronto unha nova edición dado o “éxito de participación”. Ademais, este taller está cofinanciado ao abeiro do Programa Operativo FEDER Galicia 2014-2020.

O EduLab

Esta actividade celebrouse grazas á posta en marcha do EduLab, un espazo de diálogo entre o IGFAE e a comunidade educativa. O seu principal obxectivo é o de maximizar o impacto da actividade científica do instituto na sociedade. Este é o segundo deses espazos —despois do ArtLab, que comunica arte e ciencia— e que busca producir maneiras innovadoras, máis atractivas e estimulantes, de educar nos temas científicos relacionados coa Física, en especial aqueles máis cercanos ao IGFAE. Este laboratorio de ideas potenciará proxectos colaborativos deseñados e desenvolvidos por investigadores do instituto e persoas ligadas á comunidade educativa que poidan servir de apoio na actividade docente e tamén espertar vocacións científicas entre as persoas máis novas.