Un home de 29 anos, parapléxico desde 2013 despois de sufrir un accidente nunha moto de neve, conseguiu poñerse en pé e camiñar grazas á estimulación da médula espiñal e a fisioterapia. O avance, acadado por investigadores da clínica Mayo e a universidade de California, presentouse nun artigo da revista Nature Medicine. É o primeiro caso no que se consegue recuperar un movemento de forma independente nun ser humano con parálise completa da parte inferior do corpo despois dunha lesión na médula espiñal.
O estudo botou a andar en 2016, con 22 semanas de terapia física. Máis adiante, os investigadores implantáronlle mediante cirurxía un eléctrodo na zona epidural, a parte externa da canle espiñal, por debaixo de onde se producira a lesión. Este eléctrodo estaba conectado a un dispositivo, situado baixo a pel do abdome do paciente, que que se comunicaba mediante pulsos, de forma inalámbrica, cun controlador experto.
Implantáronlle un eléctrodo por debaixo da zona lesionada e conectouse a un dispositivo externo
Despois de finalizar a recuperación da cirurxía, o paciente parapléxico volveu coas sesións de rehabilitación e axustes de estimulación, que se prolongaron durante 43 semanas. E xa o ano pasado, comezaron as sinais esperanzadoras. Viuse que o home podía ficar de pé e dar pasos voluntariamente mentres estaba suspendido nun arnés, dúas semanas despois de ter activado o estimulador.
Durante 113 sesións de rehabilitación, os científicos axustaron a configuración da estimulación, a asistencia do adestrador, o soporte do arnés e a velocidade da cinta de correr para permitir a súa máxima independencia. E así, a nvestigación demostrou que o paciente podía camiñar sobre o chan cun andador con rodas dianteiras e pisar unha cinta de correr, colocando os brazos sobre as barras de soporte para axudar a manter o equilibrio. Con todo, cando a estimulación foi desactivada, o home permaneceu paralizado. Ao comezo, con todo o participante usou un arnés para reducir o risco de caídas e para proporcionar equilibrio na parte superior do corpo.
Os adestradores colocáronse de xeonllos para axudalo a poñerse de pé, balancear as pernas e cambiar o seu peso. Debido a que o home non recuperou a capacidade de sentir nesa zona, usáronse espellos para ver as súas pernas e os instrutores describiron a posición delas, o movemento e o equilibrio. Na semana 25 xa non necesitaba un arnés, e os adestradores só ofrecían axuda ocasional. Ao final do período de estudo, o home aprendeu a utilizar todo o seu corpo para transferir peso, manter o equilibrio e propulsarse cara a adiante, o que apenas requiría mínimos sinais verbais e miradas periódicas ás súas pernas.
Así, a estimulación eléctrica da médula espiñal demostrou ter potencial terapéutico en humanos, ao facilitar contraccións musculares voluntarias. Mesmo pode permitir que os pacientes se poñan de pé. Neste caso, o estimulador conseguiu ademais que as neuronas recibisen o sinal de se o paciente quería pararse ou dar un paso.
O paciente recibiu sesións de rehabilitación durante un ano, tempo no que logrou percorrer unha distancia total de 102 metros (aproximadamente a lonxitude dun campo de fútbol). O home deu 331 pasos e camiñou 16 minutos con asistencia a unha velocidade de 0,20 metros por segundo. “As redes neuronais implicadas nunha lesión da médula espiñal aínda poden funcionar despois da parálise”, explica Kendall Lee, investigador principal, neurocirurxián e director do Neural Engineering Laboratories da Clínica Mayo. “Agora comeza o verdadeiro desafío. Hai que comprender como sucedeu este avance, por que e que pacientes responderán”, engade Kristin Zhao, investigadora principal e directora do Laboratorio de Tecnoloxía Restaurativa e de Asistencia do Clínica Mayo.
Máis casos
Ademais, segundo recolle The Washington Post, outra moza de 23 anos, Kelly Thomas, recuperou a mobilidade despois de sufrir hai catro anos un accidente de coche que a deixou en cadeira de rodas. O avance, neste caso, foi publicado polo New England Journal of Medicine, por investigadores da universidade de Louisville.