Xa había activado un aviso laranxa por vento no mar e precipitacións no oeste de Galicia, e as predicións estanse cumprindo. Unhas das imaxes máis salientables destes días de auga pode verse na Fervenza do Ézaro, a espectacular desembocadura do río Xallas entre os concellos de Dumbría, Mazaricos e Carnota.
As comportas do encoro de Santa Uxía, situado pouco antes da fervenza, tiveron que abrirse debido á gran cantidade de auga que leva o Xallas, e o caudal correu en gran volume pola catarata. De feito, tal e como informou o Concello de Dumbría a través das redes sociais, o acceso á pasarela que leva aos pés da fervenza está cortado pola gran cantidade de auga que leva o río.
Así está a FERVENZA DO ÉZARO agora mesmo, despois de ser abertas as comportas do Embalse de Santa Uxía polas últimas chuvias. Lembramos que o acceso está cortado. #cascadadeezaro #fervenzadoezaro #Dumbríaéúnica #OEzaro #Dumbríaéturismo #cascada #ezaro #lugares #Galicia pic.twitter.com/02qhZZVE7I
— Concello de Dumbría (@ConcelloDumbria) October 16, 2019
Precisamente preto do leito do Xallas, a estación da Axencia Estatal de Meteoroloxía na Picota (Mazaricos) rexistraba, ata as 12 desta mañá, o nivel de precipitacións máis alto de todo o territorio español, con 109,2 litros por metro cadrado desde a medianoite do mércores. A rede de MeteoGalicia xa recolle en Muralla (Lousame) 103,6 l/m2, e outras tres estacións da comarca de Soneira e Xallas acadaron máis de 80 litros: Coto Muíño (Zas), con 94; A Gándara (Vimianzo), con 88,4; e Fontecada (Santa Comba), con 82,6.
A orixe da Fervenza do Ézaro
Esta desembocadura en forma de catarata é un caso moi peculiar no mundo. O río Xallas percorre a comarca que lle dá nome ata que, nos seus últimos quilómetros, queda encaixadao pola mole granítica do monte Pindo, de 627 metros de altura. Desde a cima pode verse toda a costa entre o cabo Fisterra e a praia de Carnota, a máis longa de Galicia. Segundo explica o xeólogo Juan Ramón Vidal Romaní, o Pindo “xerouse no interior da Terra hai 325 millóns de anos a 24 quilómetros de profundidade, aínda que non ficou ao descuberto debido a erosión ata hai 200 millóns de anos”.
Millóns de anos despois, no Terciario, entre 65 e 24 millóns de anos antes de agora, formouse o Xallas, “un río novo, xeolóxicamente falando”, segundo Vidal Romaní. Deste xeito, ao atoparse cunha enorme masa granítica coma o Pindo, o río non deu escavado a súa canle, polo que aínda fica a medio facer.
O salientable é que en todas as rías galegas se repite a situación do Ézaro, pero no resto dos casos, a fervenza está agochada baixo a auga. Se o nivel do mar retrocedera aos puntos máis baixos da última glaciación, poderiamos ver este tipo de fenómeno en moitas rías do país.
Podes ver máis neste vídeo: