Desde o segundo semestre de 2023 e, sobre todo, nos tres primeiros meses de 2024 rexistrouse un aumento extraordinario do número de casos de tosferina en España. Tamén outros países europeos están a sufrir unha situación similar, informa a Asociación Española de Pediatría de Atención Primaria (AEPap).

A tosferina é endémica a escala mundial e preséntase normalmente con gromos epidémicos cada tres ou cinco anos. A aparición de gromos ocasionais de tosferina en países con elevados niveis de cobertura vacinal, como é o caso español, é un feito coñecido desde hai moitos anos. Isto ocorre por diversas razóns, entre elas, que as vacinas da tosferina actuais proporcionan unha protección limitada no tempo.

Publicidade

En España a vacinación contra a tosferina inclúe catro doses (aos dous e catro meses e reforzos aos 11 meses e seis anos de idade) e confire protección nos primeiros anos de vida fronte á tosferina grave. Con todo, o efecto protector das vacinas vai diminuíndo co tempo.

A tosferina pode ser unha enfermidade grave e causar o falecemento nos primeiros meses de vida. Afortunadamente, a vacinación das embarazadas proporciona unha elevada protección aos bebés que acaban de nacer ata que reciben a súa primeira dose de vacina aos dous meses, contribuíndo a evitar a elevada morbimortalidad da tosferina nese período da vida.

Mellorar a cobertura durante a xestación

As coberturas vacinais en España fronte a esta enfermidade son elevadas para a vacinación infantil (maior do 95% nas tres doses durante o primeiro ano), pero no caso da vacinación durante o embarazo, é inferior (87,2% en 2022) e por tanto non se acada o obxectivo de cobertura desexable.

Cos programas de vacinación mencionados e as vacinas dispoñibles, a tosferina non se poderá eliminar, pero si reducir a súa frecuencia e gravidade e, sobre todo, evitar os casos de tosferina grave nos primeiros meses de vida.

“A difusión de noticias sobre casos de tosferina grave e falecementos de lactantes por esta enfermidade, convídanos a seguir traballando para mellorar as coberturas vacinais durante a xestación e para garantir que todas as mulleres embazadas reciben unha información adecuada sobre a súa importancia”, sinalan dende a asociación.

Ademais, os pediatras fan un chamamento ás familias para revisar (e completar no seu caso) os calendarios de vacinación dos nenos e adolescentes. Tamén, e con carácter especial e urxente, ás mulleres embarazadas para cumprimentar as vacinacións recomendadas que, no caso da tosferina, deben recibirse entre as 27 e 36 semanas de xestación (preferiblemente nas semanas 27 ou 28).

A AEPap recomenda aos profesionais implicados na saúde infantil e das mulleres xestantes a informar sobre os beneficios da vacinación, facilitando o acceso ás mesmas nos centros de atención primaria. Ademais, insta ás administracións sanitarias a facilitar a estes profesionais a información necesaria para que poidan ofrecer a vacinación aos nenos e embarazadas non vacinados.