Únete á nosa canle de Whatsapp
As novas tecnoloxías están a gañar terreo nos quirófanos e antes de entrar aos mesmos. Os médicos baséanse nelas para coñecer os órganos ou partes que van operar e así mellorar a precisión ou evitar sorpresas desagradables nas intervencións.
Unha startup murciana chamada Cella Medical Solutions pon ao servizo dos cirurxiáns soluciones médicas baseadas na tecnoloxía 3D, a realidade virtual e aumentada e a computación na nube. A súa principal actividade é a creación de modelos 3D avanzados dos órganos do paciente para que os doutores resolvan as súas dúbidas durante as distintas fases dunha cirurxía complexa.
A idea orixinal da startup vén do traballo de fin de mestrado de Darío García, un dos cofundadores e CEO da compañía. García coñeceu ao outro cofundador e CTO, Miguel Rodríguez, na contorna universitaria, xa que este último era profesor. García montara un grupo de emprendimiento, Rodríguez apuntouse ao mesmo e desa maneira estableceron amizade.
Ao principio Cella naceu como unha empresa de impresión 3D aplicada ao medicamento, pero o primeiro aspecto acabou pasando a un segundo plano.
Así se crea a simulación 3D
“O proceso consiste en tomar imaxes, como un TAC [tomografía computarizada], un TEP [tomografía por emisión de positrones], unha resonancia magnética, etc. e realízase unha ‘segmentación’. Esta consiste en delimitar a estrutura anatómica, é dicir, os órganos, que poidan resultar de interese para a cirurxía. Ese proceso de debuxo vaise facendo polas distintas capas que formar o órgano e con iso constrúese o modelo 3D2, explica Rodríguez a SINC.
Este proceso, que está supervisado en todo momento por un médico radiólogo, pode demorarse máis ou menos, en función do número de elementos que se inclúan na cirurxía e o grao de automatización, xa que se serven de distintas técnicas de intelixencia artificial e algoritmos da imaxe médica. As delimitacións contan con gran ‘profundidade clínica’ e ofrecen unhas ilustracións moi detalladas. No entanto, a startup ten capacidade para xerar modelos en tan só seis ou oito horas.
“É importante destacar que os nosos modelos 3D son feitos a medida en función do que o doutor necesite. É coma se fose un traxe a medida”, asegura o responsable técnico de Cella. “Pensa que, aínda que se toque un órgano, ás veces temos que facer reconstrucións completas de zonas como o abdome do paciente e iso é moi esixente a efectos computacionales“.
Cella ten que traballar con certa antelación ás operacións para poder crear os seus modelos. O cofundador da compañía conta que os encargos lles adoitan chegar cunha semana de antelación, posto que non son de “urxencia rabiosa”.
Beneficios para pacientes e médicos
Rodríguez defende que as súas solucións proporcionan vantaxes tanto para os pacientes como para os facultativos. Segundo subliña, os primeiros poden beneficiarse de cirurxías máis personalizadas, eficientes e moito máis precisas. Ademais, redúcese o sangrado intraoperatorio, o tempo da operación, o período de recuperación, etc.
En canto aos médicos, estes van poder planificar mellor as cirurxías e “ir moito máis seguros”. Os modelos de Cella non só posibilitan visualizar a anatomía dos pacientes, senón que tamén lles permiten simular algunhas operacións e tratamentos. Poden realizar accións como facer cortes, adestrar con certas intervencións en zonas moi concretas e practicar con determinadas tipoloxías de cada órgano.
Os modelos virtuais de Cella ábrense en calquera computador e sen necesidade de instalar ningún programa ou aplicación, xa que se poden consultar no navegador web. “Iso é importante, porque os cirurxiáns poden ver o modelo 3D na súa casa, de viaxe, nun móbil, nunha tablet…“, indica Rodríguez.
Os hospitais igualmente benefícianse de intervencións máis rápidas e seguras, o que lles supón un aforro de custos nas cirurxías e un aforro no postoperatorio, xa que “este resultaría moito máis rápido”, sinala.
Do dixital ao mundo físico
Os modelos creados pola startup tamén se poden trasladar facilmente ao mundo físico grazas a unha impresora 3D. A compañía traballa non cunha, senón con múltiples impresoras e, en función da urxencia, teñen a posibilidade de materializar moitos órganos en paralelo. Grazas a esa impresión simultánea con distintas máquinas logran ter cada modelo listo nun intervalo de 48 horas. A isto habería que sumarlle os tempos de envío.
Cella tamén traballa con realidade virtual e aumentada. “Coas lentes o cirurxián pode ver a reconstrución flotando diante del e manipulala. Así, pode meterse dentro do modelo coma se tivésea na súa man. Isto permítelle entender a anatomía do paciente desde unha perspectiva moito máis realista, máis tridimensional” sinala Rodríguez.
Pola súa banda, a compañía sérvese da realidade aumentada en diversas facetas. A principal é asistir aos facultativos para que poidan superponer o modelo 3D sobre o órgano real. “Dalgunha maneira tescho que imaxinar como un raio X. Con isto o cirurxián pode ver onde está un tumor, unha vea ou unha arteria importante, saber exactamente onde están porque desviarse un centímetro ou un par pode supor un gran problema”, matiza o CTO.
Innovacións en cirurxías robóticasCella tamén ofrece solucións de face ás cirurxías robóticas, onde os doutores, mediante unhas incisiones introducen unha cámara e instrumental manexado por un robot. O problema é que nestas intervencións o cirurxián ten unha visión tan interior dos órganos que pode perder un pouco a perspectiva. “Podemos incluír o noso modelo 3D dentro do que o cirurxián ve para guialo. É como cando ves unha pantalla grande onde ves a estrada e abaixo tes o GPS. Nós seriamos como ‘un GPS’ para a cirurxía, por dicilo dalgunha forma”, subliña Rodríguez.
A empresa murciana tamén desenvolveu comandos de voz co fin de que os cirurxiáns non teñan que usar as mans para tareas secundarias ao telas ocupadas operando. Con eles os médicos poden interactuar cos modelos coas súas meras palabras, sen necesidade de sacar a cabeza da consola do robot, irse a outra pantalla ou recorrer a terceiros. “Evitamos que os cirurxiáns necesiten outra persoa á beira, axudámoslles a ser autónomos”
As ordes de voz tamén teñen a súa utilidade en cirurxías non robóticas. Outra vantaxe destes comandos é que se contribúe á hixiene e evítanse infeccións. “O cirurxián toca ao paciente, toca ao instrumento, pode ter mesmo sangue nas mans… A idea é facilitarlle ao doutor a interacción co modelo sen que deixe de facer o importante“, comenta o responsable técnico de Cella.
5G e metaverso
Cella está aberta á incorporación de novas tecnoloxías no campo do medicamento. Desde a compañía aseguran que van explorar novas tecnoloxías como o 5G ou o metaverso. Á última, dentro do ciclo de vida das cirurxías, venlle posibilidades na parte de formación e prácticas.
No entanto, aclaran que “realmente quen van determinar se ten sentido ou non e o momento de cada innovación van ser os cirurxiáns”.
Doutra banda, a empresa está a crecer en dous aspectos. En primeiro lugar, iniciaron unha agresiva fase de internacionalización. Recentemente, pecharon acordos de distribución en Portugal, en México e en República Dominicana e pretenden expandirse por Europa.
Ademais, están a investir en produto, traballando para contar con máis procedementos específicos para cirurxías concretas. Cella ten en marcha máis de 80 proxectos abertos en varias liñas de I+D, como o desenvolvemento de produtos para prácticas, planificación cirúrxica, servizos para integrarse no hospital e tecnoloxías baseadas en IA para “facelo todo dunha maneira máis rápida e precisa”, conclúe o cofundador.
