Únete á nosa canle de Whatsapp
A fauna do arquipélago das Illas Cíes conta con dous integrantes máis. Trátase de dous exemplares de polbo, un eclosionado en catividade e outro salvaxe, que foron liberados no Parque Nacional das Illas Atlánticas de Galicia (PNIAG) con emisores acústicos para a súa localización baixo a auga. Grazas a estes, o Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC), a través do Instituto de Investigacións Mariñas (IIM), seguirá durante os próximos meses o comportamento e movementos dos espécimes.
“Con esta acción pretendemos estudar a ecoloxía espacial de polbos xuvenís e adultos no ámbito do PNIAG. Para iso, transportamos dous exemplares que foron liberados durante inmersións de mostraxe e en condicións controladas. Previamente, marcáronse mediante a colocación dun emisor acústico sobre un soporte específico situado na zona anterior do manto. É a primeira vez que se aplica esta metodoloxía no polbo común, aínda que se ten constancia de intentos anteriores. Para obter os datos dos movementos, empregaremos o conxunto de receptores acústicos despregados previamente na área de estudo no marco do proxecto TAC do grupo de Ecoloxía Pesqueira, financiado pola Fundación Biodiversidad”, explican Anxo González e Santiago Pascual, investigadores principais do proxecto ECOSUMA.
Primeiros datos a curto prazo
“Ao redor de verán, esperamos obter os primeiros datos sobre o comportamento individual, uso do espazo e patróns de movemento destes dous exemplares de polbo marcados”, engaden os investigadores. Unha vez validado este sistema de marcado acústico aplicarase esta mesma metodoloxía a outros exemplares salvaxes ao longo da época estival.
Por outra banda, os científicos investigarán durante os próximos meses os exemplares de polbo que viven a súa última fase previa antes do asentamento, os recentemente asentados ao fondo e as relacións tróficas do polbo común nas dúas fases críticas que producen unha gran mortalidade en condicións de cativerio. “Estas actividades, xunto co coñecemento das condicións ambientais que rexen todo o seu ciclo de vida, permitirán avanzar cara a un enfoque ecosistémico para o manexo deste importante recurso”, comenta González.
A fase larvaria, unha etapa crucial
“A escala global, desde 1960 está a traballarse na crianza integral de especies de cefalópodos. Entre elas, destaca o polbo, nun contexto marcado por dous grandes factores que afectan á produtividade de recursos mariños: o cambio climático e a sobrepesca. Os principais colos de botella na crianza integral do polbo ata o momento pasan pola ecoloxía da fase larvaria e o asentamento ao fondo mariño das larvas”, apuntan os científicos. Porque os factores responsábeis do éxito do recrutamento nos cefalópodos dependen, na súa maior parte, das interaccións entre as fases de masa de ovos, subadultos recentemente nados e pre-recrutados e a contorna física e biolóxica que prevalece durante cada fase.
“Por iso, é clave profundar na natureza da ecoloxía do estadio larvario, os xuvenís pre e post asentamento e as relacións tróficas durante estas fases, vinculando devanditos factores cos oceanográficos que inciden no ciclo de vida deste cefalópodo”, apuntan os científicos. Nesta liña, e durante as dúas últimas décadas, o grupo de Ecoloxía e Biodiversidade Mariña vén liderando varios proxectos multidisciplinares que proporcionaron a importancia dos marcos meteorolóxicos, físicos e biogeoquímicos na ecoloxía das paralarvas de cefalópodos nunha zona de importancia pesqueira como o caladoiro das Illas Cíes, fronte á ría de Vigo. Ademais, actualmente colabora co Grupo Profand para avanzar no cultivo integral de polbo.
O proxecto ECOSUMA
A acción levada a cabo na ría de Vigo é unha das tarefas contempladas no proxecto de investigación Ecoloxía do polbo común na natureza: resolver as súas incógnitas ecolóxicas para obter unha ordenación pesqueira e unha acuicultura sostibles (ECOSUMA). Financiado polo Plan Estatal, o seu labor é o de indagar en varios aspectos do ciclo de vida das paralarvas silvestres de cefalópodos que deben resolverse para mellorar e aumentar as posibilidades de chegar a un cultivo integral da especie, en concreto, nos relacionados coas fases silvestres previas ao asentamento ao fondo mariño e xuvenil, practicamente descoñecidas ata o momento.
“Pretendemos avanzar no coñecemento de dúas fases inexploradas do ciclo de vida do polbo común —a etapa larvaria no plancto e o inicio da etapa xuvenil no fondo— en estado salvaxe para trasladar este coñecemento á obtención dun cultivo integral sostible da especie a nivel industrial, o que ata o de agora non é posible en altas supervivencias”, sinala Anxo González.
Outros obxectivos pasan por obter máis información sobre as esquivas paralarvas salvaxes, que teñen entre 4 a 22 ventosas por brazo, e a influencia oceanográfica durante esta fase planctónica tan pouco coñecida. A maiores, outros obxectivos son ampliar as series históricas de paralarvas de polbo común recentemente eclosionadas con 3 ventosas por brazo ou crear o primeiro biobanco de mostras de mesozooplancton e datos asociados baixo certificación 9001.
ECOSUMA está liderado polo grupo de Ecoloxía e Biodiversidade Mariña e conta coa participación en tarefas de marcado de González, Pascual e Alex Alonso (equipo de investigación, ECOBIOMAR e Ecoloxía Pesqueira), ademais doutros investigadores do grupo de traballo como Gonzalo Mucientes, e membros do Instituto Portugués as Pescas e dá Atmosfera (Ana Moreno), do Grupo Profand (Álvaro Roura) e persoal técnico do CSIC e de empresas colaboradoras.
