Boca Juniors en Galicia en 1925: tres vitorias, 1 derrota e 2 mortos

Foi a primeira xira europea de Boca Juniors. Tamén, a primeira dun club arxentino no vello continente. E os seus 19 partidos en España, Francia e Alemaña quedaron para a historia. Pero tamén foi un circuíto marcado pola traxedia. Porque no primeiro encontro ante o Celta de Vigo, nada máis chegar a Galicia en transatlántico, dúas persoas morreron e ducias resultaron feridas ao derrubarse o teito dunha fábrica onde centos de afeccionados se amoreaban para ver o partido no ateigado campo de Coia.

“Onte aconteceu en Coya un horroroso derrube”, titulou o diario El Pueblo Gallego na súa portada. A contenda, que rematou gañando Boca por 3 goles a 1, foi suspendida durante 16 minutos, mentres se evacuaba ás vítimas do derrubamento.

Publicidade

Pero, para asombro tamén dos xornalistas, o partido se renovou “coma se non pasase nada”. E tres días despois xogábase o encontro de volta, no que o Celta de Vigo devolvíalle o resultado aos xeneizes, no mesmo estadio, impoñéndose tamén por 3-1.

A xira xa comezara como un gran acontecemento. A Asociación Arxentina de Fútbol permitiu a Boca Juniors aprazar os seus partidos para se desprazar a Europa. Tres empresarios de orixe española, Zapater, Isasmendi e Ibáñez, encargáronse da organización. E o 4 de febreiro de 1925, a expedición embarcou no buque Formosa, despedido por un tumulto: “Nunca asistiu unha concorrencia máis numerosa que a de onte á noite ao porto, a despedir a unha delegación deportiva (…). Os arredores da dársena Sur víronse ocupados por unha multitude (…). Voaron os chapeus polo aire e os panos en sinal de despedida”, escribiu o diario La Nación.

Tras 22 días de mar chegaron ao porto de Vigo, onde foron recibidos con entusiasmo. A relación entre Galicia e Arxentina era estreita e moitos tiñan familiares alén do charco. Ademais, Uruguai viña de causar sensación nos Xogos Olímpicos de 1924 en París –con galegos nas súas filas- e había ganas de gozar do prodixioso fútbol chegado de América.

Durante toda a viaxe o equipo foi acompañado por un fanático boquense chamado Victoriano Caffarena, que financiou parte da xira e axudou ao cadro de persoal facendo de masaxista e utilero. Caffarena foi recoñecido como Xogador Número 12, designación que desde entón se adoptaría para os siareiros de Boca.

A expectación era máxima para o primeiro partido, previsto para o 5 de marzo no vello campo de Coia, entón nos arredores de Vigo. Ampliáronse as bancadas, pero o cheo foi total con 25.000 espectadores. O espectáculo non defraudou e aos dous minutos de xogo Antonio Cerrotti marcaba o primeiro gol xeneize, o primeiro dun arxentino en Europa.

Pero fóra do estadio preparábase a traxedia. Centos de vigueses empolicáronse ao tellado dun almacén, dende o que se podía ver o terreo de xogo. Mediado o primeiro tempo, escoitouse un estrondo e esborrallaba aquela bancada improvisada. Morrían 2 persoas e corenta resultaban feridas, varias delas de extrema gravidade.

“Ao darse conta o público de que algo anormal ocorrera, abandonaron os seus asentos e localidades, precipitándose cara á saída presa de pánico indescritible”, narra El Pueblo Gallego. Pola súa banda, “os xogadores mesturáronse coa multitude, curiosos e inquietos”. Os servizos sanitarios chegaron inmediatamente e comezaron a evacuar aos feridos. Ademais, foron demolidos os muros do almacén, porque ameazaban con caer sobre parte da bancada. “Pasados os primeiros momentos de estupor, organizáronse os servizos de auxilio, nos que tomaron parte autoridades e público, desescombrando aquela enorme chea de madeiros, pedras e carne humana do que saían berros de dor e alaridos de anguria”, conta o cronista da época.

A picaresca descobríase pouco despois: un home cobraba unha peseta por subir “ao tellado da traxedia” e centos de espectadores pagaron “convertendo o tellado da morte nun palco máis, burlando o paso polo despacho de billetes”. Con todo, para asombro de todos, 16 minutos despois do derrubamento, e mentres se seguen retirando feridos, o partido renóvase, non sen antes dedicar aos mortos un minuto de silencio.

“Os equipiers, rapidamente cadrados, e o público descuberto e en pé, gardaron un minuto de silencio”, conta El Pueblo Gallego, “o momento foi dunha gran emoción pois o silencio era completo no amplo estadium, sobre o que parecía pasar aleteando, co seu sopro frío e tétrico, o negro e fatídico paxaro da traxedia”. Dende logo, hai que lle recoñecer ao xornalista as súas dotes para o drama.

Tras este partido, con vitoria de Boca Juniors, por 3-1, disputouse tres días despois o desquite, na que se impuxo o Celta de Vigo por outros tres goles a un. Posteriormente, o club viaxou á Coruña para disputar dous encontros ante o Deportivo o 12 e o 15 de marzo respectivamente. O primeiro partido gañouno 3 a 0 coa peculiaridade de que aos 25 minutos do segundo tempo o porteiro de Boca Tasoriere desviou un penal sendo o primeiro atallado en Europa por un xogador arxentino.

No partido de desquite Boca volveu impoñerse, desta volta por 1 a 0. Máis tarde, seguiu a súa xira por Madrid, onde venceu a Real e Atlético, para continuar logo por outros campos de España, Francia e Alemaña. En total, os xeneizes gañaron 15 encontros, perderon 3 e empataron 1, convertendo 40 goles a favor e recibindo 16 en contra. Foi unha xira inesquecible, que os devolveu a Arxentina como heroes. Pero ningún deles puido evitar a traxedia que lles recibiu o primeiro día, no vello campo de Coia en Vigo, cando a morte veu marcar o debut do fútbol arxentino en Europa.