Venres 29 Marzo 2024

Albert Einstein, abraiado co solpor nas illas Cíes

A luz do Sol tarda 8 minutos en chegar á Terra. A súa velocidade é de case 300.000 quilómetros por segundo, unha constante universal que definiu Albert Einstein na súa Teoría da Relatividade Especial, publicada en 1905.

Vinte anos despois daquela revolucionaria teoría, o luns 9 de marzo de 1925, un transatlántico está amarrado ao porto de Vigo. Un home en cuberta contempla o solpor nas illas Cíes. E escribe máis tarde no seu diario: “Riqueza de cores e posta de sol en Vigo, incomparable”. Ese home é o propio Albert Einstein. A luz, que foi protagonista dos seus estudos científicos, a mesma que escorrega pola curvatura do espazo-tempo, é agora para el un espectáculo: o do empardecer na ría de Vigo.

Publicidade

Trasatlántico Cap Polonio, no que chegou Einstein a Vigo.

Porque, en efecto, Albert Einstein estivo en Galicia. Fixo escala en Vigo en dúas ocasións, en marzo e en maio daquel ano 1925 en que realizou unha xira científica por Sudamérica. E ademais deixou unhas notas manuscritas con loubanzas cara á paisaxe da ría viguesa.

Einstein xa estivera en España con anterioridade. En 1923, foi todo un fenómeno de masas a súa xira de conferencias por Barcelona, Madrid e Zaragoza. Viña de gañar en 1921 o premio Nobel de Física e era xa unha celebridade mundial. Pero moi poucos entendían a magnitude da súa obra. “Viva o inventor do automóbil!”, espetoulle unha castañeira en Madrid ao se cruzar pola rúa con Einstein e toda a súa comitiva. Recolle a anécdota nunha monografía o historiador estadounidense Thomas Glick, que engade que non só a señora estaba bastante perdida. A inmensa maioría dos científicos que asistían ás súas conferencias non comprendían case nada.

“Riqueza de cores e solpor en Vigo: incomparable”, anotou Einstein

Dous anos máis tarde, a súa segunda escala foi moito máis fugaz. De feito, apenas estivo unhas horas cada vez en dous transatlánticos, á ida e á volta de América, nos portos de Tenerife, Vigo e Bilbao.

Einstein parte de Hamburgo no Cap Polonio, un luxoso transatlántico de 20.600 toneladas. E, tras dunha primeira escala en Boulogne sur Mer, recala en Bilbao o domingo 8 de marzo de 1925: “Primeira vez que brilla o sol. Arredor das 11h achegámonos a Bilbao. Mar turquesa, beiras con outeiros, primeiro prateada logo baixo un sol coruscante”, anota o premio Nobel no seu diario.

O investigador Santiago Rementería, nun traballo sobre estas escalas, relata que a visita non pasou inadvertida. Un comité de recepción subiu ao barco para cumprimentar ao científico. O diario La Gaceta del Norte describe a charla que mantivo co alcalde e os concelleiros: “O profesor Einstein sostivo longa e animada conversación sobre os profundos temas da teoría da relatividade”. Resulta altamente improbable tal conversación para as autoridades da época, aínda sendo de Bilbao.

Nova da visita de Einstein na prensa arxentina.

Pola tarde, o Cap Polonio segue viaxe a Vigo, onde chega o luns 9 de marzo. Aquí ninguén se decata da visita e non hai comité de recepción. Einstein permanecerá a bordo, tomando o sol, segundo conta no seu diario. E tamén gozando das vistas: “Vigo, baía rodeada de illas montañosas con fascinante cidadela con forma de pintoresca azotea“, escribe referíndose á fortaleza do Castro. Esa tarde ten con outros pasaxeiros unha charla “sobre lóxica”. E, antes de que parta o transatlántico, queda marabillado co ocaso nas illas Cíes: “Riqueza de cores no solpor en Vigo, incomparable. O sol do sur embriaga”, escribe.

O Cap Polonio chegará a Lisboa ao día seguinte. Aquí Einstein si baixará do barco e fará unha excursión ata o castelo de Sao Jorge. Finalmente, chegará a Bos Aires o 25 de marzo, iniciando case dous meses de xira americana, recibido como a eminencia mundial que xa é.

Na viaxe de regreso, o pai da Relatividade volverá facer escala en Vigo. Desta volta parte de Río de Janeiro o 12 de maio, a bordo do vapor Cap Norte, de 13.600 toneladas. A Vigo chega o 26 de maio. Desembárcanse 25 sacas de correspondencia e case douscentos viaxeiros. E embarca un pasaxeiro que terá unha interesante conversa con Einstein. Trátase do enxeñeiro de minas Karl Lehmann, con quen departe sobre un compás xiroscópico que está a desenvolver. O invento pretende marcar o Norte con independencia do campo magnético. E pode ser moi útil para orientarse en minas subterráneas ou para prospeccións mineiras de todo tipo.

Einstein: “Vigo, baía rodeada de illas montañosas con fascinante cidadela”

Tanto interesa o invento a Einstein que escribe unha carta esa mesma noite, que franquea en Bilbao ao día seguinte, dirixida ao propietario da empresa de enxeñería Anschütz & Co, con quen mantén unha amizade de moitos anos. E suxírelle algunhas melloras no xiroscopio, que considera que non funcionará tal e como está concibido.

Santiago Rementería destaca que esta carta nos amosa a un Einstein non só interesado nos problemas da física teórica, senón tamén apaixonado pola tecnoloxía. A carta, que mesmo acompaña cun pequeno esbozo debuxado, rompe “a imaxe tradicional do teórico illado dos detalles mundanos e centrado en abstraccións físico-matemáticas”. Non en balde Einstein fora na súa mocidade inspector de patentes e colaborara como técnico da empresa Telefunken. Polo que a enxeñería tamén formaba parte das súas paixóns.

Finalmente, Einstein chega a Hamburgo o 31 de maio de 1925. No seu diario recolle o seu cansazo pola viaxe (“por fin libre, pero máis morto que vivo”) e valora especialmente poder gozar de “algunhas semanas de descanso durante a travesía”. Tamén queda na súa memoria a ‘incomparable’ posta de sol na ría de Vigo. E réndese así a un dos eixos da súa obra científica: a luz. Como onda, como partícula e como espectáculo.

3 COMENTÁRIOS

  1. Penso que o home andaba bastante perdido, ou abondo embriagado coas súas teorías e elucubracions: “baía rodeada de illas montañosas”?! “Cidadela con forma de azotea”?! “O sol do sul embriaga”?! … Non lle coarían unha botella de licor café para o almorzo mentres debatía de física cos convidados galegos?

  2. Humano, Cercano, Sencillo, Humilde, Grato, Genio, Creativo, Solidario, Sensato, EJEMPLAR…..

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Un mapa da NASA alerta da subida do mar en Galicia e revela as zonas máis afectadas

Unha ferramenta dixital baseada nos datos científicos do Sexto Informe do IPCC ofrece unha proxección sobre as subidas do nivel do mar en todo o mundo ata 2150

A gran eclipse solar de abril: cando e onde vela en Galicia?

Este fenómeno astronómico será visible de maneira parcial no oeste da comunidade, especialmente na franxa atlántica da Coruña e Pontevedra

O mapa dos ‘químicos eternos’ en Galicia: ata 70 zonas sospeitosas de grave contaminación

Unha investigación europea sinala a presenza no continente destas substancias nocivas para o medioambiente e a saúde

Identificado un novo campamento romano na fronteira entre Galicia e Portugal

Un equipo de arqueólogos detecta un posible recinto fortificado de tres hectáreas de extensión datado entre os séculos I a.C. e I d.C.