Venres 29 Marzo 2024

Hipóteses para entender ao corazón

Por María Isabel Villamarín

Cantas veces latexa o corazón nun minuto? E nunha hora? E durante o día, cantas veces se contrae e se expande para regar o noso corpo de sangue? O corazón dunha persoa latexa entre 50 e 100 veces por minuto. Isto supón entre 3.000 e 6.000 latexos á hora e ó redor de 100.000 ó día. É dicir, encontrámonos perante unha “máquina” que está en permanente movemento e que é necesario controlar nalgúns casos.

Publicidade

Tomás Teijeiro, investigador do CiTIUS
Tomás Teijeiro, investigador do CiTIUS

Así é que, nos laboratorios do Centro Singular de Investigacións en Tecnoloxías da Información (CiTIUS) acaban de desenvolver o sistema máis preciso até o momento para interpretar o electrocardiograma. Un proxecto que xa espertou o interese da comunidade científica internacional e que está sendo empregado xa noutros traballos. Os investigadores do Broad Institute of MIT and Harvard están a realizar un estudo sobre a influencia xenética en distintas patoloxías cardíacas e están a utilizar o método do CiTIUS en rexistros de máis de 50.000 pacientes. Isto da unha idea de que, dende un punto de vista práctico, xa se podería empregar no mundo da medicina.

O grupo de investigación, do que forma parte Tomás Teijeiro, leva xa varios anos traballando en sistemas de sinais de procesado biolóxico como o electrocardiograma ou o sistema de saturación de osíxeno en sangue, entre outros. A raíz desta serie de proxectos pensouse na posibilidade de empezar a traballar con ideas que tiñan que ver coa monitorización domiciliaría a pacientes. É dicir, sistemas de baixo custo para que aquelas persoas que o necesitasen, puidesen na súa casa controlar o ritmo cardíaco ás veces do día que fose necesario.

“Nós quixemos poñer en práctica ese tipo de sistemas pero vimos que funcionaban moi mal. Máis que nada, debido a que no domicilio os sinais teñen moi mala calidade, porque a xente estase movendo. Os sensores tampouco son moi bos, entón fallaban moito. O número de falsas alarmas era alto, todos os días lle estaba pasando algo o paciente”, explica Tomás.

Unha análise manual ás 24 horas do día por parte do médico vese inviable, e inclusive un análise mecánico pode chegar a suscitar certo tipo de problemas. Ademais, as máquinas que se utilizan en certas áreas de medicina, como na unidade de coidados intensivos, teñen problemas para diferenciar o que podemos chamar ruído, que non nos aporta información, coas sinais que si son realmente importantes para o control do paciente.

O problema das falsas alarmas ven determinado porque se utilizan técnicas clásicas en sinais que son moito menos estables. A tese desenvolta por Teijeiro plantexa o desenvolvemento dun sistema para o análise do electrocardiograma (ECG), que utiliza un razoamento distinto o que se coñece como razoamento abdutivo. Este consiste en interpretar o electrocardiograma como un proceso de formación de hipóteses que terán que ser verificadas a posteriori. “Ideamos a análise dos sinais como unha tarefa semellante á que fai o médico. A partir do que se observa, constrúese un conxunto de conxeturas. Logo, esas conxeturas habería que comprobalas para ver se se cumpren ou non”, agrega o investigador. Algo moi parecido o que se fai cando alguén chama por teléfono e hai moito ruído.

O sistema consiste en interpretar o electrocardiograma como un proceso de formación de hipóteses

As persoas, simplemente, o oír certas palabras ou certos sons, xa son capaces de reconstruír a frase enteira aínda que falte información. Este sistema propón algo igual; a partir de aquelas partes máis claras ou máis limpas do sinal, é capaz de construír hipóteses e a través de esas hipóteses pódese interpretar o que hai naquelas zonas máis ruidosas.

Pois ben, dunha forma sinxela o que habería que saber é que, primeiramente o que se busca é a marca dos latexos, que é o máis destacable. A continuación, mírase a separación entre eles para saber se hai un ritmo regular ou non. Entón, o problema reside en que, se falla xa a primeira etapa, a partir de aí vanse a dar falsos sinais.“Nós facémolo distinto, empezamos por aquilo que se ve mellor e a partir de aí, aínda que haxa unha parte ruidosa, se iso é consistente, coa parte que nós tíñamos hipotetizada, xa non fallamos como fallaba o resto”, explica Tomás.

Un procedemento que ten máis dunha posibilidade de utilización clínica e que pode ofrecer moitas vantaxes no futuro. A curto prazo o seu uso máis viable é para a monitorización holter; onde o paciente ten que estar as 24 horas do día controlado. Cun procesado de sinal máis rápido o médico non tería que pasar moito tempo para revisar a situación do enfermo. O que fai o sistema é resumir que está ben de todo o monitorizado e cales son os puntos onde se viron fallos. O especialista só se tería que centrar onde hai alteracións para estudalas e intentar resolver a situación do enfermo.

O uso máis viable a curto prazo é para a monitorización holter

Porén, este sistema de interpretación vai moito máis aló e, nun longo prazo, podería chegar a utilizarse en utensilios para deportistas como camisetas intelixentes, aínda que é este terreo que está aínda pouco explotado. Para elo, teríase que avanzar no referente a sensores e tamén en eficiencia computacional para integrar dispositivos de pequeno tamaño neste tipo de prendas.

Tomás Teijeiro, Paulo Félix e Jesús Presedo confían en que este proxecto teña moitas máis utilizacións no futuro. O traballo constante e a dedicación por parte deste grupo de investigadores deu pé a aparición dun sistema que mellorará a vida dos enfermos e permitirá un traballo máis eficaz por parte dos profesionais. Un fito importante, ao fin e o cabo, tanto para a comunidade médica como científica.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

00:05:35

É a intelixencia artificial unha ameaza para a humanidade?

O frenesí dos últimos anos leva a moitos a preguntarse polo verdadeiro alcance dunha revolución con riscos, pero con moitos beneficios se se seguen as normas

Unha campaña de doazón de voz recollerá as variedades fonéticas e dialectais de Galicia

O obxectivo é acadar as máis de 1.000 horas de gravación precisas para que dispositivos como Siri, Alexa ou Google recoñezan as distintas cadencias lingüísticas

Ana Kiro ‘revive’ para representar a Galicia na Eurovisión da intelixencia artificial

Un grupo multidisciplinar presenta a delegación galega do festival, que terá lugar o 4 de novembro na Coruña

A galega Andrea Cascallar recibe o premio á mellor tese de Europa

A experta en intelixencia artificial realizou o seu doutoramento na USC e é a primeira muller nada en España en recibir o galardón