Venres 29 Marzo 2024

O achado do óso dun can proba que a especie foi domesticada hai máis de 17.000 anos

Investigadores da Universidade do País Vasco identificaron un úmero canino prehistórico na cova de Erralla que se corresponde cun exemplar de hai 170 séculos

Un óso antigo está axudando aos científicos a afinar a cronoloxía da relación da humanidade cos nosos mellores amigos, os compañeiros caninos, que alegraron as nosas vidas durante milenios. Aínda que ninguén sabe con certeza de cantos milenios se trata, a datación por carbono de precisión está colaborando a reducilo.

Un úmero canino recuperado da cova de Erralla no País Vasco, España, en 1985, agora datouse entre hai 17.410 e 17.096 anos. E múltiples liñas de análises confirman que non é dun lobo, senón dun can: Canis familiaris. Isto significa que o úmero vello e gretado representa o óso de can máis antigo até a data.

Publicidade

Vínculo entre cans e lobos

Este é un punto de datos incríbel para contextualizar a domesticación de cans e abre novas discusións sobre a liña de tempo e a natureza dos restos de “lobos parecidos a cans”, que se pensa que son unha etapa intermedia entre lobos e cans. En efecto, xera gran polémica como e cando os cans se separaron dos seus devanceiros lobos, os canis lupus, e tamén acerca de cando se comezaron a domesticar.

Aínda que algúns cren que ambas especies comezaron a diverxer hai máis de 100.000 anos, en xeral, acéptase que a domesticación dos cans comezou entre 40.000 e 20.000 anos atrás. E mesmo é posible que o proceso comezase coa autodomesticación dos lobos a medida que se apegaban aos asentamentos humanos.

A datación dos ósos tamén ofrece un cruzamento significativo con lobos parecidos a cans. Isto, aclaran os investigadores, pode significar que debe reconsideraser o proceso de domesticación, onde se pensaba que os lobos parecidos a cans eran un predecesor dos cans.

Restos biolóxicos de cans

Os restos biolóxicos, con todo, son difíciles de identificar. O tempo fai estragos no ADN, deixando a identificación polo xeral até a forma dos ósos. Isto non é necesariamente confiable, xa que os lobos poden ter unha maior variedade de formas corporais no pasado, ou poden ter variacións rexionais. Así, lógranse os lobos caninos, a partir de ósos que teñen trazos caninos e lobunos, que se sitúan hai 15.000 e 40.000 anos.

Os restos máis antigos identificados como cans domésticos, antes do óso da cova de Erralla, proveñen do Paleolítico superior en Europa occidental, asociados cunha cultura coñecida como Magdaleniense, que floreceu hai uns 17.000 a 12.000 anos, segundo sinalan os investigadores. Estes restos, respectivamente, foron recuperados de Gironda, Francia e Bonn-Oberkassel, Alemaña, e datan de hai 15.114 a 14.237 e 14.809 a 13.319 anos.

Óso da cova de Erralla

Un equipo dirixido pola xenetista e antropóloga, Montserrat Hervella, da Universidade do País Vasco en España, empregou unha serie de técnicas para analizar o óso de Erralla.

Primeiro, estaba a datación por radiocarbono, unha técnica que se basea no tempo de descomposición dun isótopo de carbono xerado na atmosfera da Terra e absorbido polo tecido vivo. Isto reduciu o tempo transcorrido dende a última vez que o animal viviu e respirou.

Logo, utilizaron análises xenéticas e morfolóxicas, é dicir, centráronse no estudo da forma do óso, para determinar a especie. Isto confirmou que o dono do óso era Canis familiaris, un can domesticado. Ademais, compartía liñaxe mitocondrial con outros cans magdalenienses, de Gironde e Bonn-Oberkassel.

Esta liñaxe rastrexa a orixe destes cans até o pico dunha idade de xeo, o Último Máximo Glacial, hai uns 22.000 anos, cando o frío extremo dominaba o mundo, xerando condicións de vida que a palabra “duras” nin sequera comeza a cubrir.

“Estes resultados expoñen a posibilidade de que a domesticación do lobo se producise antes do proposto até agora, polo menos en Europa occidental, onde a interacción dos cazadores-recolectores do Paleolítico con especies salvaxes, como o lobo, puido potenciarse en zonas de refuxio glacial (como o franco-cántabro) durante este período de crise climática”, explica a arqueóloga Conchi da Rúa, da Universidade do País Vasco.

Con todo, outra investigación recente suxire que a domesticación de cans ocorreu máis dunha vez. Baixo este escenario, a coexistencia de cans e lobos parecidos a cans como un can precursor é certamente plausíbel. Porén, do mesmo xeito que os nosos amigos caninos, os científicos poden estar a roer este óso durante algún tempo.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Galicia notifica 10 mortes ao día por consumo de tabaco

A investigadora da USC Julia Rey Brandariz constata na súa tese que a comunidade galega é a duodécima que máis falecementos rexistra por esta substancia

O aire en Europa é o máis seco dos últimos 400 anos

Unha investigación demostra que, desde principios do século XXI, se está a producir un desecamento xeralizado debido á actividade humana

Identificada unha proteína esencial na regulación da obesidade

Un estudo do CSIC descobre que Dido1 ten unha función clave no desenvolvemento do tecido adiposo

Por que algúns pacientes teñen covid persistente e outros non? Este estudo dá na clave

Un equipo do Hospital Universitario de Zúrich busca mellorar a atención aos doentes con novas estratexias de tratamento