Un dos asuntos dos que máis se falou desde o comezo da pandemia da Covid-19 foi o dos diferentes tipos de probas de detección da enfermidade. Distintos tipos de probas, con procedementos distintos e máis ou menos acaídas en función do traballo que se queira facer con elas. As técnicas moleculares que detectan o propio virus son as máis indicadas, por exemplo, para medir a capacidade de contaxio que pode ter unha persoa en atención á carga viral (cantidade de copias do virus) que ten no seu organismo. Están, por outra banda, as de anticorpos, que poden observar a resposta de defensa do organismo, pero non unha maior ou menor presenza do virus, polo menos de forma directa.
A dificultade da detección molecular, realizada a través das chamadas probas PCR, provoca que o proceso completo dure varias horas, o que frea, en ocasións, a capacidade de diagnóstico do sistema sanitario. O grupo de Lugo AMSlab, especializado no sector da biotecnoloxía, está a traballar desde hai dous meses nun kit que podería acelerar este proceso, evitando o uso de técnicas de laboratorio e confirmando, con máis dun 95% de fiabilidade, a presenza do SARS-CoV-2 nas mostras dos pacientes. O proxecto foi seleccionado pola Axencia Galega de Innovación, da Consellería de Economía, Emprego e Industria da Xunta de Galicia, na súa liña de financiamento a solucións desenvolvidas no país para facer fronte á pandemia.
Diferente uso
Manuel Lolo, CEO de AMSlab, aclara que a proba “non é un método cuantitativo“, é dicir, “non mide a cantidade da carga viral que pode ter unha persoa”, pero si garante a cambio un resultado rápido que permitiría, por exemplo, facer un cribado máis rápido e con maiores garantías en espazos como residencias de maiores e hospitais. O kit vén encher, dalgún xeito, o baleiro de risco que podería haber se non se detecta un contaxio nunha residencia nos primeiros días de infección, e que as probas de anticorpos non poderían observar ao non haber aínda resposta inmune.
“O dispositivo funcionaría cun exsudado nasofarínxeo e mediante colorimetría; é dicir, se despois de meter a mostra do fluído das vías respiratorias do paciente na banda reactiva, esta cambiaría de cor en caso de dar positivo. Xa está probado con éxito no laboratorio, e agora temos que adaptalo para o seu uso, para que poida facelo calquera persoa sen unha formación especializada en técnicas de diagnóstico, e buscando os provedores necesarios para que sexa viable desde o punto de vista comercial”, explica Lolo. AMSlab tamén está en conversas co Instituto de Salud Carlos III, responsable de dar o visto bo para estas probas, para que valide o seu uso e, se as cousas marchan ben, poder fabricalo e usalo canto antes.
Deste xeito, poderase aumentar o número de probas moleculares, sen levar as mostras a analizar e agardar polos resultados, co que se axilizará a notificación dos positivos e as medidas que activaría a detección de casos en espazos como as residencias en caso dun posible rebrote. “O que se pretende con este dispositivo en concreto é trasladar a análise de PCR á primeira fase de avaliación do paciente”, resume Manuel Lolo.

Compromiso de fabricación en Galicia
Segundo o responsable de AMSlab, todo o proceso de fabricación se desenvolvería en Galicia. “Temos o compromiso de facelo aquí”, conta Lolo. Unha vez superado o cumio da crise, que trouxo consigo numerosas dificultades para acceder a algúns compostos críticos, así como os problemas de transporte desde os centros de produción, a situación actual vai facilitando a obtención do material preciso. Ademais, o financiamento de Gain, segundo expón Lolo, “vainos axudar a dedicar máis recursos para obter de forma máis rápida os resultados”.