Venres 29 Marzo 2024

Plan para sementar de minas os portos de Vigo e Ferrol

Cargueiro Max Albrecht, que daba servizo aos submarinos nazis en Ferrol.
Cargueiro Max Albrecht, que daba servizo aos submarinos nazis en Ferrol.

O Reino Unido planificou o bloqueo naval de Galicia durante a II Guerra Mundial, sementando de minas as illas Cíes e a entrada ao golfo Ártabro. O obxectivo era impedir a intensa actividade nazi na rexión. E anular os portos de Vigo e Ferrol, bases oficiosas dos submarinos U-boot e do embarque de wolframio cara a Alemaña.
Os plans secretos do Almirantado e do servizo secreto británico (MI6) foron desvelados na primavera do 2013, cando ducias de miles de documentos foron desclasificados. Están a disposición dos investigadores nos National Archives na súa sede do condado de Surrey. Ao rastrexalos, Galicia aparece unha e outra vez como un incómodo enclave e un obxectivo militar prioritario en caso de guerra con España.
A mención máis clara a Vigo e Ferrol aparece nun documento do 20 de xullo de 1940. Titúlase ‘Política Naval en caso de guerra contra España’ e é unha instrución do primeiro lord do Almirantado. Afirma: «Tan pronto como sexa posible tras o estourido da guerra, levaranse a cabo operacións contra Vigo, Cádiz e Ferrol».

“Tan pronto como sexa posible levaranse a cabo operacións contra Vigo e Ferrol”

Noutro apartado, apúntase a primeira destas campañas bélicas: o bloqueo dos portos, sementando minas magnéticas. No caso de Vigo, situaríanse nas bocas norte e sur das illas Cíes, deixando a ría incomunicada. En Ferrol, afectaría ao golfo Ártabro e, polo tanto, tamén ao porto da Coruña.
«En canto a oportunidade o permita, realizarase, baixo ordes do Almirantado, unha ofensiva para sementar de minas os portos do Noroeste de España», afirma o plan secreto. «Un cargamento de minas magnéticas foi transportado a Xibraltar -asegura o informe-; o comandante en xefe decidirá a política de colocación das minas».

Documento secreto desclasificado en 2013 sobre o minado dos portos galegos.
Documento secreto desclasificado en 2013 sobre o minado dos portos galegos.

Nesa data -o verán de 1940- os británicos xa tiñan a operación preparada. Porque, se Franco decidía entrar na guerra, a Royal Navy quedaría nunha situación moi precaria. Cando se redacta o proxecto para minar os portos galegos, no mes de xullo, Hitler ven de ocupar París.
O plan agora desvelado di que buques minadores da clase Abdiel tiñan que despregarse en Cádiz e nos portos de Vigo e Ferrol. A urxencia de Londres para bloquear Galicia explícase noutros arquivos feitos públicos en 2013. Son os relativos a actividades de buques de guerra, cargueiros e submarinos U-boot nos portos de galegos.
Unha semana despois de comezar a guerra, o 7 de setembro de 1939, un cable do MI6 xa dá a primeira alarma: «Os mercantes alemáns abandonan os portos coloniais británicos e franceses, para refuxiarse en portos neutrais de Brasil e España, en especial nas Canarias e en Vigo».

Publicidade

Os aliados denunciaban que Vigo acollía aos mercantes alemáns refuxiados

Outra nota secreta do Almirantado de 1939 anuncia: «No Río da Prata hai (refuxiados buques) por 68.000 toneladas […] e en Vigo, 150.000 toneladas». En 1940, aínda hai seis cargueiros alemáns en Vigo, e o Almirantado ordena despregar os seus submarinos ante as illas Cíes.
A gran preocupación británica é que estes cargueiros transporten wolframio dende Galicia a Alemaña. Outra nota do MI6, datada en 1941, considera «prioritario» rematar con este tráfico que alimenta a industria bélica de Hitler.

A operación incluía sementar de minas as canles norte e sur das illas Cíes.
A operación incluía sementar de minas as canles norte e sur das illas Cíes.

A minaría do wolframio está controlada en Galicia polo consorcio Sofindus (Sociedade Financeira e Industrial), un holding nazi que inclúe tamén navieiras, bancos e aseguradoras. En Vigo, a empresa ‘Estudios y Explotaciones Mineras Santa Tecla‘ controla os principais depósitos, en especial os de Barbanza, Costa da Morte e monte Neme, en Carballo. Pola súa banda, ‘Montes de Galicia, S.A.’ xestiona sobre todo a provincia de Ourense, con minas como Vilanova, Casaio, Vilardecervos ou Ribadavia. Á fronte do consello de administración está Johannes Bernhardt, o home de Hitler en España. Todo o conglomerado mineiro é unha tapadeira alemá con testaferros españois como pantalla.

Fornecendo aos U-boot

Outra preocupación inglesa é que Vigo e Ferrol son base dos submarinos alemáns. En decembro de 1941, un documento secreto di: «Existen evidencias de que varios U-boot se teñen fornecido en mercantes fondeados na ría de Vigo».
En 1942, a estratexia británica cambia. De minar os portos galegos, pasan á presión diplomática. O embaixador en Madrid, Samuel Hoare, paga subornos a xenerais de Franco para que manteñan a neutralidade. Mentres, o ministro da Royal Navy inglés pide a España que desmonte as bases flotantes de submarinos U-boot en Galicia, os servizos secretos ingleses escriben: «Queremos que sexan retirados os tripulantes dos buques tanque que operan en Vigo e Ferrol», afirma o Almirantado en 1942. O obxectivo é que os tanqueiros ‘Vessel‘, en Vigo, e ‘Max Albrecht‘, en Ferrol, deixen de subministrar víveres e combustible aos somerxibles nazis.

Os aliados pensaron nun desembarco en Ferrol, como unha Normandía galega

O que aínda non aparece nos documentos desclasificados por Londres é o plan de desembarco en Galicia. Se ten falado dunha operación na praia de Doniños, en Ferrol, que podería ter sido unha Normandía galega. Pero, finalmente, cando Franco comezou a temer unha derrota de Hitler, a súa posición fíxose máis ambigua. O tráfico de wolframio cara a Alemaña caeu notablemente. As torres de comunicación nazis en Arneiro (Cospeito), na Terra Chá, foron empregadas tamén como guía para a aviación da RAF. E os submarinos U-boot deixaron de ser un grave perigo tras a invención do radar e dos bombardeiros de longa distancia B-29 Liberator e Wellington.
O cambio no curso da guerra evitou un desembarco en Galicia. Pero quedan para a historia os plans británicos para minar os portos galegos, nos primeiros meses da Segunda Guerra Mundial.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Un mapa da NASA alerta da subida do mar en Galicia e revela as zonas máis afectadas

Unha ferramenta dixital baseada nos datos científicos do Sexto Informe do IPCC ofrece unha proxección sobre as subidas do nivel do mar en todo o mundo ata 2150

A gran eclipse solar de abril: cando e onde vela en Galicia?

Este fenómeno astronómico será visible de maneira parcial no oeste da comunidade, especialmente na franxa atlántica da Coruña e Pontevedra

O mapa dos ‘químicos eternos’ en Galicia: ata 70 zonas sospeitosas de grave contaminación

Unha investigación europea sinala a presenza no continente destas substancias nocivas para o medioambiente e a saúde

Identificado un novo campamento romano na fronteira entre Galicia e Portugal

Un equipo de arqueólogos detecta un posible recinto fortificado de tres hectáreas de extensión datado entre os séculos I a.C. e I d.C.