En 2007, na cova do Callao, ao norte da illa de Luzón (a máis grande e septentrional das Filipinas), apareceu un metatarso dun homínido que foi datado en 67.000 anos. Aquela era a evidencia máis temperá ata o momento da presenza humana nas illas. O óso foi analizado, e viuse que pertencía ao xénero Homo, pero non se puido aclarar a especie á que pertencía. As investigacións continuaron na cova de Callao, e atopáronse varios ósos do pé e das mans, un fémur e dentes de alomenos tres individuos distintos. E os resultados, que publica hoxe a revista Nature, cambiarán os libros de texto sobre a historia dos homínidos: eran Homo luzonensis, unha nova especie humana.
Os restos atopados amosan, segundo o artigo, “unha combinación de trazos morfolóxicos primitivos e derivados que son diferentes da combinación de características atopadas noutras especies do xénero Homo” (incluíndo o Homo floresiensis e Homo sapiens) e xustifica a súa atribución á nova especie bautizada como Homo luzonensis. Así, con estes novos datos confírmase a presenza doutra especie de homínido (xunto ao Homo floresiensis) ao leste da coñecida como liña de Wallace (límite bioxeográfico que separa Asia e a zona de transición cara a Oceanía) durante a época do Pleistoceno superior, o que subliña a importancia dos arquipélagos do sueste asiático na evolución do xénero Homo.
O achado foi realizado por un equipo dirixido por Florent Détroit, do Museo de Historia Natural de París. En declaracións á Axencia Sinc, Détroit expón que o que converte ao Homo luzonensis nunha nova especie é “a combinación de todas as características que describimos xuntas; cada unha por separado pode atoparse nunha ou varias especies de homínidos. Isto é o que indica tamén que ten máis afinidades con especies do xénero Homo ca con outros xéneros de homininos, como o Australopithecus o Paranthropus. Ao tomar o paquete completo, ningunha outra especie de homo é semellante”.
O elemento máis sorprendente e interesante dos que se atoparon, segundo subliña Sinc, é a falanxe do pé CCH4, debido á súa forma e morfoloxía, moi pouco habitual nas especies de Homo máis recentes. Explica Détroit: “Lembro que o día que o atopamos, durante a escavación de 2011, tiven unha discusión cun colega filipino especializado en H. sapiens, porque non podía aceptar que fose unha falanxe dun pé. É un dos elementos máis interesantes do Homo luzonensis porque amosa características sorprendentemente primitivas, como o Australopithecus.
Os dentes tamén presentan unha sorprendente combinación de trazos morfolóxicos modernos e primitivos. “Están moi ben documentados no rexistro fósil de homininas e son ben coñecidos polo seu valor taxonómico e filoxenético. Os dentes do H. luzonensis son moi importantes”, engade o investigador francés.
En canto ás reaccións, sempre rodeadas de controversia, que rodean a este tipo de estudos sobre a evolución humana e as novas especies, o experto responde: “Por suposto, algúns compañeiros cuestionarán a lexitimidade de describir unha nova especie baseada nun pequeno conxunto de fósiles, pero a cuestión de que é unha especie é un tema moi debatido que non se resolverá (nin se fará máis complicado) cun debate sobre se era unha boa ou mala idea describir a Homo luzonensis“.
Como era o Homo luzonensis?
Por agora, cos datos dispoñibles, é difícil describir con certeza o tamaño, a aparencia física ou o comportamento desta especie. Non en tanto, os científicos apuntan, con precaucións, a que se trataba dun homínido cun corpo pequeno, debido ao tamaño da dentadura e o metatarso.
Tamén parece que camiñaban de forma distinta. O traballo menciona características nos ósos dos pés semellantes aos Australopithecus, interpretadas como posibles evidencias dun comportamento locomotor mixto, sendo ao tempo bípedos e tendo habilidade para escalaren árbores.
Referencia: A new species of Homo from the Late Pleistocene of the Philippines (Publicado en Nature).
Excelente artigo. Mágoa que se vos esquecese o til de “óso” un par de veces 🙂