A relación entre o home e o lobo en España foi sempre complicada. Unha das problemáticas máis estendida é o seguimento das mandas. Recentemente, os grupos ecoloxistas formulaban a necesidade de que se basee en criterios máis técnicos e obxectivos, ante a matanza de catro cachorros en Asturias. Científicos españois deseñaron un novo método para facer un seguimento máis preciso da poboación lobuna.
Investigadores da empresa A.RE.NA. Asesores en Recursos Naturais,S.L. (Lugo) e a Unidade Mixta de Investigación en Biodiversidade da Universidade de Oviedo desenvolveron unha ferramenta máis precisa para o seguimento das mandas de lobos, que permite estimar a probabilidade de reprodución destas poboacións mediante o uso da concentración de indicios. Este método xa se está a aplicar en Galicia e Asturias.
O novo sistema analiza a marcaxe dos lobos con ouriños, excrementos e rascaduras
“É unha nova ferramenta baseada na información do patrón de comportamento dos lobos, é dicir, da marcaxe que fan. Porque son animais territoriais, que deixan indicios por ouriños, excrementos e rascaduras para delimitar os seus dominios ou lugares de reunión. En época de cría observamos que ese comportamento de marcaxe se acentúa, polo menos con sinais visuais,” explica a Sinc Luis Llaneza, investigador de A.RE.NA. S.L. e coautor do estudo que publica a revista PLOS ONE.
O novidoso do método é que recompilaron os datos das devanditas marcaxes na Cordilleira Cantábrica nun total de 42 zonas con presenza regular, dende mediados dos anos 90 ata 2007, o que lles permitiu demostrar a existencia dunha relación significativa entre a concentración de indicios nun lugar e a probabilidade de cachorros nunha manda.
A nova ferramenta xa se emprega en Galicia e utiliza medios estatísticos
“O seguimento tradicional das poboacións de lobo en España consistiu en buscar indicios da especie e confirmar a reprodución das manada por medio de estacións de escoita e puntos de observación. Non obstante, nunha porcentaxe moi grande aos lobos nin os ves, nin os escoitas e os indicios non nos din directamente onde están. Como temos que confirmar a presenza, analizamos as gravacións de coros de ouveos e intentamos localizar os cachorros no monte. Coa nova ferramenta podemos determinar esa presenza se estes outros métodos non funcionan”, engade o experto.
A serie histórica que reuniron sinala os anos nos que se localizaron cachorros e os que non. Posteriormente realizaron un procedemento estatístico para establecer a relación entre esta presenza e a abundancia de indicios.
“Este estudo o que demostra -engade Llaneza– é que existe unha relación robusta entre o número de indicios e a probabilidade de que haxa unha manda. Traballamos con sistemas de probabilidade, unha ferramenta moi cómoda e sinxela, que diminúe notablemente a incerteza de ver indicios e non obter resposta dos lobos ao ir ao monte,”.
Mandas reprodutoras
Estimar o número de lobos é unha tarefa difícil. Os lobos non se censan segundo o número de individuos, senón mediante a localización de mandas reprodutoras. Para iso, os científicos coñecen os tamaños medios dos grupos de lobos e das camadas, e este procedemento é o que se segue en toda Europa.
Na actualidade, a nova ferramenta estatística xa se está a utilizar no norte de España. “Pódese aplicar en calquera zona. En decembro finaliza o traballo que estamos a facer en todo o Estado sobre o seguimento da poboación do lobo, encargado polo Ministerio de Agricultura, Alimentación e Medioambiente“, apunta Llaneza.
Ademais desta aplicación para o seguimento de mandas de lobos, tamén existen outras metodoloxías que empregan técnicas moleculares de análise de ADN aplicadas aos excrementos e que usan técnicas de captura-recaptura, así como cámaras automáticas de fotografía.
“De momento é moi custosa e aplicar este sistema a áreas moi grandes, hoxe por hoxe, é pouco viable economicamente. O desenvolvemento deste procedemento en combinación con estacións de espera e escoita e fototrampeo é a liña a seguir, xunto coas análises xenéticas en zonas concretas”, conclúe o investigador.
