Únete á nosa canle de Whatsapp
É a maior onda gravitacional atopada, cunha potencia que racha varios principios da relatividade xeral e para a que non existe unha explicación cos coñecementos das estrelas da astrofísica actual. O sinal foi detectado simultáneamente por dous observatorios situados a milleiros de quilómetros de distancia. E semella ser a fusión de buracos negros máis masiva observada ata o de agora en ondas gravitacionais. O achado conta coa participación galega a través do Instituto Galego de Física de Altas Enerxías (IGFAE), que forma parte da colaboración científica LIGO.
“Esta detección abre a porta para descubrir moitos máis posibles efectos astrofísicos novos”, comenta Thomas Dent, coordinador do programa de ondas gravitacionais no IGFAE, membro de LIGO e membro do equipo editorial dos artigos publicados. “Foi moi complexo interpretar o sinal ao estar no límite da nosa capacidade técnica. Só teremos unha idea clara de como se formou o sistema que a xerou tras investigacións adicionais e con deteccións futuras coas que comparar.”
O produto da fusión é a primeira detección clara dun buraco negro de “masa intermedia”, cunha masa entre 100 e 1.000 veces a do Sol. O sinal, etiquetado como GW190521, foi detectado o 21 de maio de 2019.
É o sinal máis forte recibido polo interferómetro láser (LIGO) da National Science Foundation, un par de interferómetros idénticos de 4 quilómetros de longo nos Estados Unidos; e Virgo, un detector de 3 quilómetros de lonxitude en Italia. O sinal, que se asemella a uns catro movementos curtos, é de duración extremadamente breve, menos dunha décima de segundo. Polo que os investigadores poden dicir que GW190521 foi xerado por unha colisión entre buracos negros que se ten producido a aproximadamente a 5 xigaparsecs de distancia, cando o universo tiña aproximadamente a metade da súa idade actual, o que o converte nunha das fontes de ondas gravitacionales máis distantes detectadas ata o de agora.
En canto ao que produciu este sinal, as estimacións dos astrofísicos, baseadas nun poderoso conxunto de ferramentas computacionais e de modelado de última xeración, os científicos cren que GW190521 probablemente foi xerado por unha fusión de buracos negros binarios con propiedades inusuais.
Case todos os sinais de ondas gravitacionais confirmados ata hoxe proveñen dunha fusión binaria, xa sexa entre dous buracos negros ou dúas estrelas de neutróns. Esta fusión máis recente parece ser a máis masiva ata o momento, involucrando dous buracos negros con masas entre 85 e 66 veces a masa do sol.
O equipo de LIGO-Virgo tamén mediu o xiro de cada buraco negro e descubriu que a medida que os buracos negros viraban cada vez máis preto, poderían estar virando sobre os seus propios eixos, en ángulos que non estaban aliñados co eixo da súa órbita. Os xiros desaliñados dos buracos negros probablemente causaron que as súas órbitas cambaleasen.
O novo sinal probablemente representa o instante en que os dous buracos negros se fusionaron. A fusión creou un buraco negro aínda máis masivo, de aproximadamente 142 masas solares, e liberou unha enorme cantidade de enerxía, equivalente a arredor de 8 masas solares, esparexida por todo o universo en forma de ondas gravitacionais.
“Isto non se parece moito a un chirrido, que é o que normalmente detectamos”, dixo nun comunicado o membro de Virgo Nelson Christensen, investigador do Centro Nacional Francés de Investigación Científica (CNRS), comparando o sinal coa primeira detección de ondas gravitacionais de LIGO no 2015. “Isto é máis como algo que fai ‘bang’, e é o sinal máis masivo que LIGO e Virgo viron endexamais”.
Galicia, presente na detección da segunda colisión de estrelas de neutróns
“Desde o principio, este sinal, que só dura unha décima de segundo, desafiounos a identificar a súa orixe”, dixo a física teórica Alessandra Buonanno do Instituto Max Planck de Física Gravitacional en Alemaña e da Universidade de Maryland.
“Pero, a pesar da súa moi curta duración, puidemos facer coincidir o sinal coa esperada das fusións de buracos negros, como predixo a teoría da relatividade xeral de Einstein , e decatámonos de que tiñamos presenciado, por primeira vez, o nacemento dun buraco negro de masa intermedia dun buraco negro que probablemente naceu dunha fusión binaria anterior “.
O equipo internacional de científicos, que conforman a Colaboración Científica LIGO (LSC) e a Colaboración Virgo, informou dos seus achados en dous artigos publicados este 2 de setembro. Un, que aparece en Physical Review Letters, detalla o descubrimento, e o outro, en The Astrophysical Journal Letters, analiza as propiedades físicas do sinal e as implicacións astrofísicas.”
