O CSIC impulsa en Galicia nove novos proxectos financiados con máis dun millón de euros

O Consello Superior de Investigacións Científicas iniciou en Galicia nove novos proxectos financiados pola Axencia Estatal de Investigación a través das convocatorias 2020 de proxectos de I+D+i no marco dos programas estatais “Xeración de Coñecemento e Fortalecemento Científico e Tecnolóxico do Sistema de I+D+i” e “I+D+i Orientada aos Retos da Sociedade”. En total, o CSIC en Galicia captou máis dun millón de euros para desenvolver estes traballos, que se están iniciando e concluirán en 2024.

Así, catro das iniciativas desenvolveranse no Instituto de Investigacións Mariñas (IIM) de Vigo, tres no Instituto de Ciencias do Patrimonio (Incipit) de Santiago de Compostela, mentres que o Instituto de Investigacións Agrobiolóxicas (IIAG) de Santiago e a Misión Biolóxica de Galicia (MBG) en Pontevedra impulsarán unha investigación cada unha.

Publicidade

Instituto de Investigacións Mariñas

• O grupo Bioquímica de Alimentos lidera o proxecto Desenvolvemento de novas estratexias de análises para combater a etiquetaxe errónea en produtos da pesca: método de produción e orixe xeográfico, cuxa investigadora principal é Carmen González Sotelo. Financiado con máis de 200.000 euros, o seu obxectivo é desenvolver métodos que permitan un control efectivo da orixe xeográfica e do método de produción utilizando tres casos de estudo: o mexillón mediterráneo e o polbo común -métodos de determinación de orixe xeográfica-, e o rodaballo -método de produción (salvaxe ou de acuicultura)-. Para iso, utilizarán técnicas innovadoras de análises, como a identificación da microbiota diferencial relacionada coa localización xeográfica dos lugares de cultivo de mexillón, o RAD-SEQ (ferramenta de xenotipado rápido) para descubrir SNPs que permitan diferenciar os polbos atlánticos dos mediterráneos, e a microbiota asociada a diferentes tecidos de rodaballo como marcadores potenciais do método de produción.
• O grupo Patobioloxía Molecular Acuática lidera o proxecto Inmunidade en polbo común: recoñecemento de o non propio e resposta inducida por patóxeno, cuxa investigadora principal é Camino Gestal Mateo. Financiado con 145.000 euros, o seu obxectivo é incrementar o coñecemento do sistema inmunitario do polbo común, caracterizando a súa resposta inmune a nivel celular e humoral fronte ao non propio. O estudo das principais poboacións celulares responsables da devandita resposta mediante técnicas de transcriptómica de célula única e a identificación das principais proteínas implicadas mediante proteómica Shotgun achegarán unha visión global da competencia innata nestes organismos. Prevese que con esta investigación se abran novas posibilidades para o deseño de programas de prevención en animais de cultivo, ou estabulados con fins científicos, e xurdan novas achegas na evolución da inmunidade en protóstomos.
• O grupo Inmunoloxía e Xenómica lidera o proxecto Resposta antiviral en peixes fronte a virus RNA, cuxa investigadora principal é Beatriz Novoa García. Está financiado con máis de 190.000 euros. O obxectivo é incrementar o coñecemento sobre a resposta antiviral de peixes fronte ás principais familias de virus que afectan á acuicultura mariña nos países mediterráneos. En concreto, tentaranse determinar as respostas comúns e exclusivas fronte a diferentes virus RNA que representan procesos antivirais conservados que poderían potenciar unha mellor protección contra virus. Tamén se estudará a influencia de factores internos, como a inflamación excesiva ou o microbioma, para aprender como podemos modular e mellorar as respostas antivirais de os peixes cultivados, tanto a resposta innata como a adaptativa co fin de incrementar a eficacia de vacinas fronte a estes virus RNA.
• O grupo Biosistemas e Enxeñería de Bioprocesos lidera, xunto coa Universidade  Politécnica de Valencia, o proxecto Regulación dinámica en varias escalas de enxeñería metabólica: inferencia multimodelo e optimalidad dinámica, cuxo investigador principal é Julio Rodríguez Banga. Está financiado con 90.000 euros. O obxectivo é desenvolver e aplicar métodos e ferramentas (software) para deseñar, construír e probar circuítos xenéticos sintéticos para a bioproducción óptima de metabolitos de interese. En particular, o deseño de sistemas de control metabólico codificados xeneticamente que permitan ás células adaptar de forma autónoma as súas respostas á vez que garanten os requisitos de título, taxa e rendemento.

Instituto de Ciencias do Patrimonio

• César González Pérez é o investigador principal do proxecto Patrimonio 3.0: Modelado Argumentativo e Conceptual para a Mellora de a Participación e as Políticas de Xestión en Patrimonio Cultural. Financiado con máis de 65.000 euros, abordará cinco casos de estudo e unha mostra diversa de discursos valorativos sobre elementos patrimoniais para levar a cabo unha análise conceptual e argumentativa coa que se obterán modelos do que a xente di e sobre que o di. Entre os resultados que se prevén alcanzar figuran unha metodoloxía reutilizable para a análise argumentativa e conceptual dos discursos patrimoniais e colección de informes detallados sobre como os bucles de argumentación funcionaron para cada un dos estudos de caso, así como un repositorio de argumentos unificado que conteña o coñecemento expresado polos axentes asociados, e que funcionará como semente para futuras extensións con coñecemento adicional doutras áreas e diferentes situacións. Como resultado principal, prevese obter unha colección de recomendacións sobre políticas de xestión do patrimonio para unha maior participación cidadá.
• Cristina Sánchez Carretero e Íñigo Sánchez Fuarros codirixen o proxecto HabitPAT.
  Os coidados do patrimonio: habitar e xestionar o patrimonio inmaterial desde o local en tempos de crises. Financiado con máis de 60.000 euros, exponse con dous grandes obxectivos. En primeiro lugar, analizar os usos do patrimonio cultural inmaterial na formación e mantemento de asociacións e outras formas de organización colectiva locais e en segundo lugar analizar as responsabilidades, obrigacións, expectativas e retornos que devanditos usos está a producir a nivel local. Para logralo, a investigación céntrase en cinco estudos de caso en Galicia, Portugal e Perú.
• César González García dirixe o proxecto Orientatio Ad Sidera V: Un enfoque desde as Ciencias do Patrimonio, que forma parte do subproxecto coordinado polo Instituto de Astrofísica de Canarias Orientatio Ad Sidera V: astronomía, ciencia e patrimonio, un enfoque multidisciplinar. Céntrase na astronomía das antigas culturas de Oriente Medio; tradicións astronómicas no Camiño de Santiago, estudo arqueoastronómico do mundo clásico, paisaxes e celaxes do megalitismo, astronomía e patrimonio mundial e arqueoastronomía desde o espazo. Estes obxectivos buscan aproveitar a experiencia do Incipit e a activa colaboración co IAC para reforzar as sinerxias entre ambos os institutos a fin de profundar no estudo e comprensión dos usos do ceo polas sociedades do pasado. Está financiado con 25.000 euros.

Misión Biolóxica de Galicia

O grupo Xenética do Desenvolvemento de Plantas lidera o proxecto Xenómica do tempo de floración en xudía común: mellora da adaptación e o potencial de rendemento nun contexto de cambio climático. Financiado con máis de 180.000 euros, estudará como o ambiente e a xenética interactúan para afectar á variación do tempo de floración e como se pode explotar para a mellora xenética da xudía común. Para probar esta hipótese, utilizaranse materiais xenéticos precisos e paneis de ampla diversidade de xermoplasma que varían no tempo de floración e someteranse a análise xenómica e caracterización de xenes crave do tempo de floración.  O proxecto agrupa un consorcio interdisciplinar con grupos de investigación e empresas de España, Estados Unidos e Australia.

Instituto de Investigacións Agrobiolóxicas

O IIAG, a través do grupo Biotecnoloxía e Mellora Forestal, lidera un dos tres subproyectos que integran o proxecto VARIFOR: Aplicación da silvicultura multivarietal ao desenvolvemento de xenotipos de Fagáceas e Pináceas adaptados ao cambio climático. O obxectivo xeral é, no contexto actual de cambio climático, reverter a perda dos bosques, poñendo en valor a súa conservación, protección e rexeneración. Para iso, investigarase a produción de castiñeiros, aciñeiras, sobreiras e piñeiros que mostren unha maior resiliencia aos estreses bióticos e abióticos. Na investigación, coordinada por a Universidade de Valencia, tamén participa, ademais do CSIC, o Instituto Vasco de Investigación e Desenvolvemento Agrario (NEIKER).

O subproxecto do IIAG, Biotecnoloxía aplicada á produción de genotipos de aciñeira e castiñeiro tolerantes a P. cinnamomi, financiado con preto de 115.000 euros, está liderado pola Dra. Elena Corredoira. A investigación, na que tamén colaboran as universidades de Turín, Estremadura e o Instituto Nacional de Investigación Agraria e Veterinaria de Lisboa, ten como obxectivo principal producir xenotipos de ambas as especies máis tolerantes a P. cinnamomi utilizando ferramentas biotecnolóxicas como a embrioxénese somática, a crioconservación, a silvicultura multivarietal e a edición xenética mediante CRISPR-Cas9.