“Chove moito, non esquezas o…”. Se liches “paraugas”, significa que o teu cerebro puxo en marcha un mecanismo de predición polo que foi capaz de anticipar palabras sen necesidade de lelas. Este fenómeno asociouse coa capacidade humana de elaborar mentalmente as diferentes frases que escoita ou le.
Segundo esta teoría, mentres as persoas len ou escoitan, ademais de estimular as áreas cerebrais implicadas na compresión e decodificación da información, ponse en marcha a rede relacionada coa produción da linguaxe.
Os investigadores empregaron un método innovador para inhibir a produción da linguaxe
Esta rede é un complexo sistema composto por diferentes partes do cerebro que se activa cando un emisor desexa elaborar unha mensaxe. O proceso abarca desde a selección mental das palabras, os sons e os fonemas, ata a pronuncia.
Con todo, esta hipótese non fora probada aínda. O Basque Center on Cognition, Brain and Language (BCBL) de Donostia foi o encargado de levar a cabo o primeiro estudo respecto diso, publicado en Scientific Reports.
O traballo demostrou de forma empírica a relación entre a habilidade do cerebro para predicir as palabras e a activación das áreas implicadas na produción da linguaxe. Os resultados confirman a importancia da predición para facilitar a fluidez nas conversacións.
Os 60 participantes debían ler un total de 100 frases que se mostraban, palabra por palabra, na pantalla dun computador. A partir dun electroencefalograma, os investigadores mediron a actividade eléctrica do cerebro para analizar o modo en que os voluntarios, divididos en dous grupos, anticipaban as palabras.
Os membros do primeiro grupo tiñan que ler as frases en silencio mentres pronunciaban unha mesma sílaba constantemente, o que bloqueaba o sistema motor involucrado na produción da linguaxe. O segundo grupo tan só tiña que acompañar a tarefa de lectura cun ruído realizado coa lingua, un movemento non relacionado coa produción da linguaxe.
“Se realmente o sistema motor involucrado na produción de linguaxe é imprescindible para anticipar palabras durante a lectura, o que esperabamos era que os participantes do primeiro grupo non tivesen a habilidade de predicilas”, explica Clara Martín, investigadora do BCBL responsable do estudo.
Os científicos dividiron aos participantes en dous grupos para ver como respondían á predición da linguaxe
E así foi. O grupo co sistema de produción libre predicía máis as palabras, o que axuda a que a percepción e a comprensión da linguaxe sexan máis eficaces. “Ter unha palabra preactivada no cerebro significa que será moito máis fácil integrala e recoñecela”, engade Martín.
Este experimento é o primeiro que achega datos concretos para apoiar a teoría da predición e o vínculo entre a anticipación de palabras e a produción da linguaxe. “Hai teorías que van máis aló e explican que toda a nosa vida está baseada na predición e que cada milisegundo anticipamos os estímulos que imos recibir, non só na linguaxe, tamén de forma visual, olfativa ou táctil”, subliña a experta.
Este traballo pon de manifesto a necesidade de tratar a linguaxe como unha unidade global que integre de maneira conxunta a compresión e produción. “Ata agora, moitos investigadores exploráronas de maneira independente, como procesos distintos e separados”, apunta Martín.
As novas conclusións suxiren o deseño de mecanismos máis efectivos para manexar afeccións relacionadas coa linguaxe tendo en conta que non se trata de trastornos illados.