Venres 29 Marzo 2024

Novas variantes emerxentes de SARS-CoV-2: Reino Unido, Sudáfrica, Brasil e outros

O biólogo Antonio Figueras, do Instituto de Investigacións Mariñas (CSIC) de Vigo, analiza neste artigo en GCiencia as novas mutación do coronavirus

Distintas novas variantes de SARS-CoV-2 están a circular a nivel mundial. Están a causar preocupación entre os expertos e a poboación debido á súa infectividade e a incerteza sobre a súa letalidade e a eficacia protectora das vacinas. Bastantes delas  xurdiron no outono de 2020, as máis importantes son as seguintes:

No Reino Unido (Reino Unido), xurdiu unha nova variante de SARS-CoV-2 (coñecida como 20I / 501E.V1, VOC 202012/01 ou B.1.1.7) cun número inusualmente grande de mutacións. Ata a data, máis aló de Reino Unido, detectáronse aproximadamente 2000 casos desta variante en 60 países. En Europa, uns 1300 casos foron identificados en 23 países: Austria, Bélxica, Chipre, Dinamarca, España, Eslovaquia, Finlandia, Francia, Alemaña, Grecia, Hungría, Islandia, Irlanda, Italia, Letonia, Liechtenstein, Luxemburgo, Malta, Noruega, Países baixos, Portugal, Romanía e Suecia.

Publicidade

Nos Estados Unidos a variante detectouse en 86 casos en 13 estados diferentes. Está modelizada a evolución da variante segundo o que se coñece sobre a súa transmisión e se ten estimado cunha prevalencia actual de aproximadamente 0,5%, co cal se podería impoñer no mes de marzo, sendo o aumento especialmente importante na ausencia de vacina.

Ademais de Reino nido, outros países informaron dun incremento moi rápido da proporción de casos por mor da variante. Portugal incrementou desde o 1% nas semanas 45-50 de 2020 ao 11,4% na semana 2 de 2021 . En Irlanda o incremento observouse desde finais de 2020, e a principios de xaneiro atopábase en máis do 40% do total de casos detectados en todo o país.

En España , ata a data deste informe, as comunidades autónomas comunicaron 267 casos confirmados desta variante: Madrid (59), Andalucía (45), Cantabria (29), Baleares (25), Comunidade Valenciana (25), Asturias (16), Murcia (15), Castela-A Mancha (14), Castela e León (9), País Vasco (9), Estremadura (7), Galicia (7), Navarra (6) e Cataluña (1). A Comunidade de Madrid estimou a proporción de variantes sen xene S respecto ao resto de variantes en infectados de SARS-CoV-2 detectados na  Comunidade: na semana 51 de 2020 esta proporción sería do 0,5% do total de casos, na semana 2 de 2021 alcanzaría o 4% e na semana 3, o 9%.

Ademais, están a investigarse outros casos sospeitosos cuxas mostras están a ser secuenciadas polo Centro Nacional de Microbioloxía e os laboratorios designados das CCAA. Así mesmo, Islandia comunicou a través do EWRS a detección de 4 casos positivos con esta variante en turistas procedentes de Canarias.

A maioría dos casos detectados están relacionados epidemiolóxicamente co Reino Unido, pero algunhas comunidades comunicaron casos nos que non se puido establecer, polo momento, un vínculo epidemiolóxico. Ademais, a variante detectouse en augas residuais de Granada o 17 de decembro do 2020.

En Sudáfrica , xurdiu outra variante de SARS-CoV-2 (coñecida como 2*H / 501E.V2 ou B.1.351) independentemente de B.1.1.7. Esta variante comparte algunhas mutacións con B.1.1.7. Esta variante desprazou ao resto de variantes en circulación en Sudáfrica desde o mes de novembro, o que indica que pode ter unha maior capacidade de transmisión, sen que houbese evidencia de maior virulencia. Ao 18 de xaneiro a variante detectouse xa en Sudáfrica ( 447), Reino Unido (54), Botswana (6), Australia (5), Alemaña (5), Irlanda (3), Francia (2), Suíza (2), Finlandia (2), Noruega (1), Corea do Sur (1), Suecia (1) e Países Baixos (1). Ata o momento só se confirmou un caso da variante 501E.V2 (B.1.351) En España (Vigo, Galicia) nunha persoa con antecedentes de viaxe a Sudáfrica.

En Brasil , xurdiu unha variante de SARS-CoV-2 (coñecida como P.1) e identificouse en catro viaxeiros de Brasil, que foron avaliados durante un exame de rutina no aeroporto de Haneda nos arredores de Tokio, Xapón. Esta variante ten 17 mutacións únicas, incluídas tres no dominio de unión ao receptor da proteína de espícula. Brasil tamén informou da presenza desta nova variante en varias secuencias (13 de 31) da rexión de Manaos (na Amazonía) recollidas na segunda metade de decembro do 2020, polo que a dirección de transmisión se supón que foi desde Brasil a Xapón. Nestes momentos está a estudarse o efecto desta variante sobre a transmisibilidade e a capacidade de neutralización dos anticorpos.

Manaos foi o escenario dun dos peores brotes de Covid-19 do mundo en abril e maio. O sistema de saúde colapsou e as imaxes de miles de tumbas recentemente escavadas mostraron de xeito crú a crise do coronavirus en Brasil, cuxo número de mortos só é superado actualmente polo de Estados Unidos.

Agora a situación é crítica. Xaneiro está a ser, o mes máis duro da pandemia en Manaos. En maio de 2020, faleceron 348 persoas. Só durante o primeiras tres semanas de xaneiro, ese número alcanzou os 1.333. Investigadores de Fiocruz, a institución brasileira de investigación en saúde, estiveron estudando a persoas recentemente infectadas en Manaos. Das 90 que participaron ata o momento no estudo, 66 tiñan infeccións por esta nova variante. Aínda que non é concluínte, os expertos afirman que isto podería suxerir que esta variante se transmite de xeito máis doado. A pesar de que se rexistrou un caso de reinfección con esta nova variante nunha persoa con anticorpos fronte á variante orixinal, por agora, semella que as vacinas actuais de Covid-19 aínda poden protexer contra o patrón de mutacións visto na nova variante, aínda que aínda é cedo para facer unha confirmación de xeito definitivo.

Os científicos están a traballar para aprender máis sobre estas variantes para comprender mellor a facilidade coa que poden transmitirse e a efectividade das vacinas actualmente autorizadas contra elas. Neste momento, non hai evidencia de que estas variantes causen unha enfermidade máis grave ou un maior risco de morte. Está a xurdir rapidamente nova información sobre as características virolóxicas, epidemiolóxicas e clínicas destas variantes.

Por que a vixilancia de cepas emerxentes é importante para a saúde pública?

Os virus xeralmente adquiren mutacións co tempo, dando lugar a novas variantes. Por exemplo, recentemente xurdiu outra cepa en Nixeria [1].

Algunhas das posibles consecuencias das variantes emerxentes son as seguintes:

– Capacidade de propagarse máis rapidamente nas persoas. Xa existe evidencia de que unha mutación, D614G, confire unha maior capacidade para propagarse máis rapidamente que o SARS-CoV-2 de tipo salvaxe [2]. No laboratorio, as variantes de 614G propáganse máis rapidamente nas células epiteliais respiratorias humanas, superando aos virus 614D. Tamén existe evidencia epidemiolóxica de que a variante 614G se espalla máis rapidamente que os virus sen a mutación.

– Capacidade para causar unha enfermidade máis leve ou máis grave nas persoas. Non hai evidencia de que estas variantes do SARS-CoV-2 identificadas recentemente causen unha enfermidade máis grave que as anteriores.

– Capacidade para evadir a detección mediante probas de diagnose específicas. A maioría das probas comerciais de reacción en cadea da polimerasa (PCR) teñen múltiples obxectivos para detectar o virus, de xeito que mesmo se unha mutación afecta a un dos obxectivos, os outros obxectivos de PCR seguirán funcionando.

– Diminución da susceptibilidade a axentes terapéuticos como os anticorpos monoclonais.

– Capacidade para evadir a inmunidade natural ou inducida por vacinas. Tanto a vacinación contra a infección natural como a do SARS-CoV-2 producen unha resposta “policlonal” que se dirixe a varias partes da proteína da espícula. É probable que o virus deba acumular múltiples mutacións na proteína de espícula para evadir a inmunidade inducida por vacinas ou por unha infección natural.

Entre estas posibilidades, a última, a capacidade de evadir a inmunidade inducida pola vacina, probablemente sería a máis preocupante porque unha vez que se vacina unha gran proporción da poboación, haberá unha presión inmune que podería favorecer e acelerar a aparición de tales variantes seleccionando variantes con mutacións algunhas das cales poden ser máis infectivas. Non hai evidencia de que isto estea a acontecer, e a maioría dos expertos cren que, debido á natureza do virus é pouco probable que xurdan mutantes con estas características.

De todos os xeitos  a miña recomendación é usar máscaras (Ffp2 en lugares con gran numero de persoas ou baixa ventilación), manter a distancia física, procurar relacionarse co mesmo núcleo de persoas, hixiene de mans e ventilación frecuente.

[1] A análise de secuencias do Centro Africano de Excelencia para a Xenómica de Enfermidades Infecciosas (ACEGID) da Universidade Redeemer, Nixeria, identificou dúas secuencias do SARS-CoV-2 que pertencen á liñaxe B.1.1.207. Estas secuencias comparten unha mutación non sinónima na proteína de pico (P681H) en común coa liñaxe B.1.1.7, pero non comparten ningunha das outras 22 mutacións únicas da liñaxe B.1.1.7. O residuo P681H atópase preto do sitio de escisión de furina S1 /S2, un sitio con alta variabilidade en coronavirus. Neste momento, descoñécese cando pode xurdir por primeira vez esta variante. Actualmente non hai evidencia que indique que esta variante teña algún impacto na gravidade da enfermidade ou estea a contribuír a unha maior transmisión do SARS-CoV-2 en Nixeria.

[2] “Tipo salvaxe” refírese á cepa do virus, ou cepa de fondo, que non contén mutacións importantes.

Fontes

Emerging SARS-CoV-2 Variants: CDC. USA

AVALIACIÓN RÁPIDA DE RISCO Circulación de VOC B.1.1.7 e outras variantes de SARSCoV-2 de interese para a saúde pública en España Actualización 26 de xaneiro 2021. Centro de Coordinación de Alertas e Emerxencias Sanitarias. Ministerio Sanidade. Goberno de España.

Greaney AJ, Loes AN, Crawford KHD, et al. Comprehensive mapping of mutations to the SARS-CoV-2 receptor-binding domain that affect recognition by polyclonal human serum antibodiesexternal icon. bioRxiv. [Preprint posted en liña January 4, 2021]

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Un equipo do CSIC logra controlar unha doenza causante da extinción dos anfibios

Os investigadores aplicaron un funxicida agrario sen observar trazas do produto nin efectos significativos na química e bioloxía da auga

Zendal lanza a primeira vacina de tecnoloxía ADN contra a leishmaniose canina

‘Neoleish’ reduce a presenza do parasito en máis dun 90% e mellora os signos clínicos da doenza

Un composto natural reduce o impacto da seca e mellora a produtividade do tomate

Un equipo do CSIC e da UPV descobre como actúa o butanoato de hexenilo, un aroma que emiten estas plantas para resistir ás bacterias

Como usar datos históricos para a conservación de especies: así é a nova metoloxía con pegada galega

A UVigo e o CSIC proban un método en escaravellos coprófagos ibéricos que permite comprender a súa resposta a cambios ambientais