Naceu en Bretoña, unha aldea do interior galego. Sendo cativa xa tiña interese pola natureza pero, sobre todo, por axudar os demais. Decidiu estudar Bioloxía en Santiago e despois de rematar a carreira marchou a Barcelona facer un doutoramento. De alí a París e, finalmente, a Estados Unidos, onde leva vivindo 13 anos. A neurocientífica Sonia Villapol cre que hai grandes diferenzas entre a investigación norteamericana e a galega, incluso en materia de igualdade. “En España non é raro ver paneis de discusión de proxectos cun 100% de homes. En Estados Unidos non só é estraño, senón case ilegal”, recoñeceu na primeira charla de Ciencia en feminino, o ciclo que celebra GCiencia en colaboración coa Deputación de Pontevedra co gallo do 8M.
Aínda que recoñece que a situación está cambiando, “hai que normativizar”. “En Galicia pode parecer normal que se celebre unha mesa redonda falando do papel da muller no xornalismo dos anos 50 e que sexan todo homes. Iso nunca pasaría en Estados Unidos”, apuntou Villapol. Matizou as súas palabras asegurando que se tratan de xeneralizacións e que aínda que se avanzou moito en materia de igualdade, quedan cambios por facer. Por exemplo, no que respecta á mentalidade. Tamén engade que nos Estados Unidos a desigualdade está moi presente, non só en relación á muller, senón en todo o asunto racial que non existe a tan grande escala en Galicia.
A maternidade
Villapol tamén foi contundente ao asegurar que, a día de hoxe, non cre que haxa “ningunha limitación” por ser muller no campo da investigación, pero si por outros problemas relacionados. Por exemplo, en todo o que respecta á maternidade. De todos xeitos, ela considera que unha muller nunca debería ter que escoller entre a súa carreira profesional e ser nai. “Que teñas que priorizar xa é algo discriminativo”, asegurou. “Os negos de xénero non se poden permitir”, continuou a neurocientífica galega.
“Os negos de xénero non se poden permitir”
No que respecta á conciliación, e ás diferenzas entre Estados Unidos e Galicia, ela considera que a situación é máis complicada ao outro lado do Atlántico. “Aquí non hai ningún tipo de apoio e as garderías custan unha fortuna. As baixas de maternidade non se poden nin comparar e en Galicia son un privilexio“, expuxo. Recalcou que nos Estados Unidos non hai axudas sociais que si existen no seu país de orixe. Porén, ela considera que a maternidade, en relación á investigación, é algo “complicado pero transitorio”. “Os fillos non requiren tanta atención e coidados durante tantos anos. Non é unha marca que te radicaliza nin te deixa estancada a nivel profesional. É máis, ben, unha cuestión de unidade familiar”, recalcou.
Ela exemplificou estas afirmacións asegurando que durante os primeiros anos da súa maternidade reduciuse a súa produción científica. “Pero iso refórzate noutros aspectos e nos anos seguintes é todo diferente e con máis madurez”, apuntou. De feito, ela considera que a súa condición de muller foi un dos factores que menos lle afectaron na súa carreira científica. “Se houbo discriminación foi moi sutil ou eu non a quixen ver”, sostivo. “É certo que tiven moitas vallas que saltar, pero máis por ser de Bretoña, pola lingua e pola cultura, que por ser muller”, insistiu. E concluíu: “Ademais, eu nunca tiven esa mentalidade de que no podía facer algo polo simple feito de ser muller“.
Programación Ciencia en feminino
- 15 de marzo. Mesa redonda: Espertar a vocación científica: como promover os estudos STEM entre as nenas. 19.00 horas.
- Ana Freire, directora do Departamento de Operacións, Tecnoloxía e Ciencia da UPF-BSM, a escola de Management da Universidade Pompeu Fabra de Barcelona. Tamén é a impulsora do concurso Wisibilízalas, dirixido a centros educativos de todo o mundo para romper cos estereotipos de xénero.
- Rosa Crujeiras, matemática, directora científica do Centro de Investigación e Tecnoloxía Matemática de Galicia (CITMAGA) e profesora da USC.
- Vanessa Valdiglesias, doutora en Bioloxía e coordinadora do grupo de Nanotoxicoloxía e Toxicoloxía Xenética do Centro Intercisciplinar de Química e Bioloxía da Universidade da Coruña.
- 22 de marzo. Entrevista coa catedrática de Medicina Legal Victoria Lareu. 19.00 horas.
- 29 de marzo. Mesa redonda: Retos de futuro: que nos queda por facer para romper a fenda de xénero
- Verónica Bolón, investigadora en intelixencia artificial e profesora da Universidade da Coruña (UDC).
- Susana Ladra, directora do Campus Innova e profesora na UDC.
- Ana Crujeiras, líder do grupo de Epixenómica e Endocrinoloxía e Nutrición do Instituto de Investigación Sanitaria de Santiago (IDIS).
Escoita Ciencia en feminino en: Spreaker, Spotify, iHeart, Google Podcasts, Deezer, Podcast Addict, JioSaavn e Podchaser.