Únete á nosa canle de Whatsapp
A maioría das estrelas forman sistemas binarios, nos que dúas delas viran ao redor dun centro común. Con todo, os modelos de formación planetaria, que suxiren que os planetas nacen pola lenta agregación de partículas de xeo e po nos discos protoplanetarios ao redor das estrelas en formación, adoitan considerar só estrelas illadas, como o Sol. Así, aínda se descoñece como nacen os planetas ao redor de estrelas dobres, nas que a interacción gravitatoria entre ambas xoga un papel esencial. Agora, unha nova investigación lanza luz sobre este asunto.
Utilizando os observatorios radioastronómicos Very Large Array (VLA, en EEUU) e o Atacama Large Millimeter/Submillimeter Array (ALMA, en Chile), un grupo internacional de astrónomos liderado polo Instituto de Astrofísica de Andalucía (IAA-CSIC) estudou a estrela binaria SVS 13, aínda en fase embrionaria, e proporcionou a mellor descrición dispoñible ata o momento dun sistema binario en formación.
“Os nosos resultados revelan que cada estrela presenta un disco de gas e po ao seu redor e que, ademais, está a formarse un disco maior ao redor de ambas”, sinala Ana Karla Díaz-Rodríguez, investigadora do IAA e do centro rexional de ALMA na Universidade de Manchester (Reino Unido) que encabeza o traballo. “Este disco mostra unha estrutura espiral que está a alimentar de materia os discos individuais, e en todos eles poderían formar no futuro senllos sistemas planetarios”, apunta a investigadora.
O sistema binario SVS 13, formado por dous embrións estelares cunha masa conxunta similar á do Sol, atópase relativamente preto de nós, a uns 980 anos luz de distancia na nube molecular de Perseo
Segundo os autores, que publican o seu traballo en The Astrophysical Journal, trátase dunha clara evidencia da presenza de discos ao redor de ambas estrelas e da existencia doutro disco común no sistema dobre. O sistema binario SVS 13, formado por dous embrións estelares cunha masa conxunta similar á do Sol, atópase relativamente preto de nós, a uns 980 anos luz de distancia na nube molecular de Perseo. As dúas estrelas do sistema áchanse moi próximas unha da outra, cunha distancia de só unhas 90 veces a que existe entre a Terra e o Sol.
Moléculas orgánicas precursoras da vida
O traballo permitiu estudar a composición do gas, po e materia ionizada no sistema. Ademais, identificáronse ao redor de ambas as protoestrelas case 30 moléculas diferentes, entre elas 13 orgánicas complexas precursoras da vida (sete delas detectadas por primeira vez neste sistema). “Isto significa que, cando se empecen a formar planetas ao redor destes dous soles, os compoñentes básicos da vida estarán alí”, indica Díaz-Rodríguez.
O grupo científico empregou as observacións de SVS 13 tomadas polo VLA durante 30 anos, xunto con novos datos de ALMA, e seguiu o movemento de ambas as estrelas ao longo deste período, o que permitiu inferir a súa órbita, así como a xeometría e orientación do sistema, xunto con varios parámetros fundamentais, como a masa das protoestrelas, a dos discos e a súa temperatura.
Binaria en radio pero unha estrela non visible
“No IAA comezamos a estudar este sistema hai 25 anos, e levamos unha sorpresa cando descubrimos que SVS 13 era unha binaria en radio, porque no visible aparece unha soa estrela”, indica Guillem Anglada, investigador do IAA que coordina os estudos de SVS 13, “normalmente, os embrións estelares detéctanse en radio, pero só se fan visibles ao final do proceso de xestación”.
“Era moi estraño descubrir un par de estrelas xemelgas onde unha parecía evolucionar moito máis rápido que a outra. Deseñamos varios experimentos para obter máis detalles e pescudar se nun caso como este algunha das estrelas podería formar planetas”, comenta o investigador. E engade: “Agora vimos que ambas son moi novas, e que as dúas poden formar planetas”.
Debate científico
De feito, na literatura científica SVS 13 xerou moito debate, xa que algúns traballos considérano extremadamente novo e outros nunha fase de formación algo posterior. Este novo estudo, probablemente o máis completo dun sistema estelar binario en formación, segundo os seus autores, non só achega luz sobre a natureza das dúas protoestrelas e a súa contorna, senón que tamén proporciona parámetros cruciais para poñer a proba as simulacións numéricas das primeiras etapas da formación de sistemas binarios e múltiples.
Referencia: The Physical Properties of the SVS 13 Protobinary System: Two Circumstellar Disks and a Spiraling Circumbinary Disk in the Making (Publicado en The Astrophysical Journal)
