Mesmo no curto prazo, apostar por unha dieta mediterránea na vellez contribúe a preservar o rendemento cognitivo e as súas funcións executivas propias, como son a atención, a velocidade de procesamento ou a flexibilidade cognitiva. Esta é a principal conclusión dun estudo prospectivo do CIBEROBN e a Universidade Rovira i Virgili- IISPV que, publicado na revista Frontiers in Aging Neuroscience, avalía a saúde cognitiva e a inxesta dietética en 6.647 participantes do proxecto PREDIMED-Plus.
Deterioración cognitiva, un mal maior para os maiores
A deterioración cognitiva é unha seria preocupación en termos de saúde pública, e sobre todo a medida que a porcentaxe de poboación envellecida aumenta. Especificamente, a saúde cognitiva defínese como a capacidade de pensar, aprender e lembrar con claridade, sendo un compoñente importante para realizar correctamente as actividades diarias e manter a calidade de vida, mesmo na vellez.
Os anciáns e outras persoas que experimentan unha deterioración cognitiva poden ser incapaces de coidar de si mesmos ou de realizar as actividades cotiás, como a preparación de comidas, a administración do diñeiro, as tarefas domésticas, etc. Dado que actualmente non existe un tratamento eficaz para a deterioración cognitiva, a prevención mediante cambios no estilo de vida, como na inxesta dietética, preséntanse como enfoques prometedores para promover un correcto funcionamento cognitivo. E posto que os individuos non comen nutrientes individuais ou un só tipo de alimento, a avaliación dos patróns dietéticos permite valorar en condicións do mundo real as posíbeis interaccións dos alimentos dentro de enfoques dietéticos completos. Con todo, até o momento, existe unha limitada evidencia científica que permita facer recomendacións para previr a deterioración cognitiva en anciáns a curto prazo.
A dieta mediterránea fronte a outras como DASH e MIND
O estudo prospectivo levado a cabo avaliou a saúde cognitiva e a inxesta dietética en 6.647 participantes do estudo PREDIMED-Plus. Os investigadores examinaron o impacto de tres patróns dietéticos, entre eles as dietas mediterránea, DASH e MIND, sobre os cambios no rendemento cognitivo aos dous anos en anciáns españois con sobrepeso ou obesidade con alto risco de enfermidade cardiovascular. Realizouse unha batería de oito probas neuropsicolóxicas estandarizadas, así como unha avaliación xeral da saúde cognitiva global, para avaliar a función cognitiva. A dieta avaliouse cun cuestionario no que se preguntaba aos participantes sobre a inxesta de alimentos durante o ano previo.
A dieta mediterránea caracterízase polo uso do aceite de oliva como principal fonte de graxa, por un alto consumo de verduras, froitas, legumes, cereais integrais ou froitos secos ricos en compoñentes antioxidantes, así como cantidades baixas ou moderadas de alimentos de orixe animal: lácteos, carnes vermellas e alimentos altamente procesados ou ricos en azucre.
A dieta DASH, que responde ás siglas de Dietary Approaches to Stop Hypertension (Enfoques Dietéticos para Deter a Hipertensión), foi deseñada para axudar a tratar ou previr a presión arterial alta. Este patrón dietético é rico en verduras, froitas e cereais integrais. Inclúe produtos lácteos sen graxa ou baixos en graxa, peixe, aves de curral, legumes e froitos secos, e limita os alimentos con alto contido en graxas saturadas, como as carnes graxas e os produtos lácteos enteiros.
A dieta MIND (siglas de intervención mediterránea-DASH para o atraso neurodexenerativo) baséase nunha combinación dos patróns dietéticos mediterráneos e DASH. Esta dieta fai fincapé nos alimentos que se cre que axudan á saúde do cerebro e a reducir o risco de deterioración cognitiva e demencia, como as verduras de folla verde, os froitos secos e os froitos vermellos.
Evidencia científica
Os resultados evidenciarion que os participantes situados no tercil superior en canto á adherencia á dieta mediterránea obtiveron puntuacións máis altas nas probas relacionadas coa función cognitiva xeral e executiva durante un período de dous anos. Outras análises suxeriron que os beneficios cognitivos estaban relacionados co consumo de alimentos ricos en graxas saudábeis, como o aceite de oliva. A adherencia á dieta MIND tamén se asociou positivamente coa saúde cognitiva, pero esta observación beneficiosa só se observou nunha proba en relación á memoria de traballo. En cambio, unha maior adherencia á dieta DASH non se asociou cunha mellor función cognitiva na presente poboación.
Así, e mesmo a curto prazo, seguir unha dieta mediterránea pode beneficiar non só a saúde xeral, senón a función cognitiva na vellez, se ben os investigadores sinalan a necesidade de seguir estudando o impacto que pode ter a dieta, de cara a poder informar con maior precisión sobre as pautas a seguir para manter unha saúde cognitiva óptima.
Referencia: Mediterranean, DASH, and MIND Dietary Patterns and Cognitive Function : The 2-Year Longitudinal Changes in an Older Spanish Cohort (Publicado en Frontiers in Aging Neuroscience)