Investigadores do CSIC obtiveron anticorpos neutralizantes eficaces fronte ás variantes máis virulentas do SARS-CoV-2 e que poden utilizarse como terapia en pacientes de covid-19. Os investigadores, que publicaron o estudo en Frontiers in Immunology, produciron os anticorpos mediante cultivos celulares no laboratorio e afirman que a produción xa pode escalarse para a súa aplicación clínica. Ademais, estes anticorpos teñen un gran potencial para a detección do virus, polo que poden ser de gran utilidade para diferentes formatos de test antixénicos do SARS-CoV-2. O CSIC patentou esta tecnoloxía e busca empresas interesadas en levar estes anticorpos ao mercado.
Os investigadores do Centro Nacional de Biotecnoloxía (CNB-CSIC) dirixidos por Luis Ángel Fernández e José María Casasnovas seleccionaron os nanoanticorpos que mellor se unían á rexión da proteína viral S (spike) do SARS-CoV-2 e que bloqueaban a entrada do virus na célula. Os ensaios in vitro en células infectadas con SARS-CoV-2 identificaron aqueles cunha maior actividade neutralizante do virus na plataforma de antivirais do instituto do CSIC, dirixida polos investigadores Urtzi Garaigorta e Pablo Gastaminza.
Seleccionaron os nanoanticorpos que mellor se unían á rexión da proteína viral S (spike) do SARS-CoV-2 e que bloqueaban a entrada do virus na célula
Os ensaios in vivo realizáronse no Instituto Nacional de Investigación e Tecnoloxía Agraria e Alimentaria (INIA-CSIC) por Miguel Ángel Martín Acebes e Juan Carlos Saiz. Os investigadores demostraron o potencial terapéutico de catro destes anticorpos. A administración dunha única dose destes anticorpos protexeu da morte causada pola covid-19 a entre o 85% e 100% dos animais infectados, que se recuperaron completamente en dúas semanas.
Mediante enxeñería de proteínas humanizáronse as rexións VHH destes anticorpos, o que permitirá a súa aplicación directa en ensaios clínicos. Estes anticorpos poderían administrarse a pacientes infectados con SARS-CoV-2 que tivesen risco de evolución a enfermidade severa (por exemplo, pacientes inmunodeprimidos, que non xerasen inmunidade tras vacinación, ou non vacinados) e así paliar as consecuencias máis graves da covid-19, incluída a morte.
Os dromedarios, clave no estudo
Os grupos de investigación do CNB-CSIC desenvolveron estes anticorpos partindo de segmentos xerados por inmunización de dromedarios en colaboración con Juan Alberto Corbera, da Universidade de Las Palmas de Gran Canaria. Posteriormente foron clonados en bacterias E. coli no CNB-CSIC. “Os camélidos (dromedarios, chamas, alpacas, etc.) producen un tipo de anticorpos capaces de recoñecer ao antíxeno cunha soa cadea de proteína, en lugar de dous como no resto de especies animais. Así, a zona de recoñecemento do antíxeno nestes anticorpos é de menor tamaño, e poden alcanzar rexións na superficie de virus e bacterias inaccesibles doutro xeito”, explica Luis Ángel Fernández, que dirixe o grupo de enxeñería bacteriana do CNB.
“No laboratorio illamos a zona de unión destes anticorpos, fragmentos de pequeno tamaño coñecidos como nanoanticorpos con gran capacidade de bloquear a virus e bacterias. Ao ter secuencias moi similares ás dos anticorpos humanos, poden utilizarse directamente en terapia sen xerar rexeitamento”, sinala Fernández. Ademais, teñen algunhas propiedades moi útiles, como a súa maior estabilidade e resistencia a condicións extremas.
Referencia: Nanobodies protecting from lethal SARS-CoV-2 infection target receptor binding epitopes preserved in virus variants other than omicron (Publicado en Frontiers Inmunology)