Un iate fabuloso convertido nun laboratorio flotante. Así era o ‘Elettra’, propiedade do inventor italiano Guillermo Marconi, que en maio de 1928 recalou en Galicia, cunha visita a Vigo que se prolongou durante tres días, nos que foi agasallado polas autoridades locais e realizou experimentos con microondas que asombraron aos galegos da época.
O científico era xa por entón unha celebridade mundial. En 1909, recibira o premio Nobel de Física xunto a Carl Ferdinand Braun, polas súas contribucións ao desenvolvemento da telegrafía sen fíos. E agora dedicábase a percorrer o mundo a bordo do que os italianos chamaban ‘o iate dos milagres’, xa que a bordo realizou experimentos asombrosos para a súa época, que conmovían aos cidadáns en cada porto que visitaba.
Marconi chega a Vigo o venres 11 de maio de 1928, en escala nunha viaxe a Londres desde Italia. A presenza do seu barco decontado chama a atención, cos seus 67 metros de eslora. O alcalde da cidade, Alonso Cuenca, acompañado do presidente da Cámara de Comercio, Tomás Mirambell, soben a bordo para cumprimentar ao ilustre visitante e entregan á súa esposa un ramo de flores coas cores das bandeiras de Italia e España. “O alcalde deu a benvida ao ilustre home de ciencia, interpretando o sentir xeral da cidade”, escribe a crónica de El Pueblo Gallego.
Á unha da tarde, organízase un banquete no hotel Moderno, situado na porta do Sol e daquela o máis luxoso de Galicia. Aquí acoden as autoridades locais, entre as que se conta o Secretario do Fascio en Vigo, Giordano Paganini. Non esquezamos que Marconi era un fascista. Admirador de Mussolini, pouco antes desta viaxe a Galicia proclamara: “Reivindico a honra de ser o primeiro fascista na radiotelegrafía para a maior grandeza de Italia”.
O inventor queda encantado co recibimento e coas vistas da ría de Vigo: “Amosouse o señor Marconi encantado da beleza da baía viguesa e do seu espléndido panorama, dedicándolle entusiastas eloxios”, conta a crónica xornalística do día seguinte, que continúa: “Expresou gabanzas en termos de superlativa admiración, prometendo vir pasar quince días no noso porto o próximo verán”. Pero non cumpriu a súa promesa: de Londres, viaxou aos Estados Unidos.
Tras a comida, o fascista Paganini organiza unha saída en tres automóbiles polas estradas da ría viguesa, chegando a San Adrián de Cobres e Moaña, e subir ao alto do Xaxán para continuar ata Bueu, onde visitan a fábrica conserveira de Massó. Din que Marconi foi quen recomendou ao industrial galego crear un museo dedicado ao mundo do mar, como finalmente fixo e que continúa existindo na actualidade.
Ao día seguinte, Marconi anuncia a súa intención de visitar Santiago, “cuxas belezas e monumentos arquitectónicos desexa admirar”. Pero o sábado se atopa indisposto e volve a terra para deixar unha tarxeta no concello, anunciando que cancela a excursión compostelá. Seguidamente, é recibido no Círculo Mercantil, onde o espera o cónsul de Italia na cidade, tras o que regresa ao ‘Elettra’ para descansar. Antes, o director do instituto de bacharelato de Vigo entrega ao inventor unha carta, pedíndolle que reciba aos seus alumnos a bordo do iate. Marconi accede e os cita para as doce do mediodía do domingo. Antes, ás 10 da mañá, o italiano e a súa esposa baixan a terra para asistir a misa na parroquia de Santiago de Vigo.
Cando os alumnos e profesores do instituto visitan o buque quedan admirados con este laboratorio flotante. O radiotelegrafista vai explicando aqueles “modernos aparellos que se utilizan na transformación das correntes eléctricas alternas en continuas, así como o transformador utilizado para cambiar o potencial da devandita corrente”, escribe o xornalista en El Pueblo Gallego. Tamén lles falan sobre os seus últimos experimentos con ondas ultracurtas e deixan aos rapaces abraiados cando poñen a funcionar o gramófono eléctrico.
Finalmente, aparece Marconi para saudar aos seus convidados e amosarlles o seu último invento: “a radiotelegrafía adaptada a unha especie de máquinas de escribir, a cuxo aparello podían axustarse tres das devanditas máquinas, cada unha das cales pode transmitir ata duascentas cincuenta palabras por segundo”. Estaban a asistir á invención dun precursor do teletipo.
Cando os estudantes abandonan o barco, a tripulación forma desde cuberta “co saúdo do fascio”, segundo anota o xornalista.
Finalmente, ás catro da tarde do domingo 13 de maio, o Elettra parte de Vigo para poñer rumbo a Londres. Desde alta mar, o inventor italiano envía un radiograma que se recibiu na alcaldía: “De corazón agradecidísimo a V. S. e aos cidadáns de Vigo, por tantas mostras de cortesía que me dispensaron durante a miña breve estancia nesa ilustre cidade, á que espero volver pronto. Guillermo Marconi”.
Así foron os tres días en Galicia do ‘iate milagre’, nos que o premio Nobel puido gozar da hospitalidade galega.
Tendrías que escarbar más en la historia de la telegrafía en Galicia , te doy un dato, Manuel Mari Morante !!!