Juan Ramón Vidal Romaní (Tarragona, 1946) ofrecerá este venres a súa derradeira lección. O investigador, unha das referencias da xeoloxía en Galicia, foi nomeado recentemente como profesor emérito da Universidade da Coruña. A institución vaille render homenaxe despois desta última clase, que levará por título Galicia: unha historia de 1.160 millóns de anos, na que resumirá o traballo que leva facendo desde as aulas, os laboratorios e camiñando por todo o país desde hai decenas de anos. Coa homenaxe a Vidal Romaní, a UDC abre unha nova actividade que pretende instaurar como homenaxe académico ao profesorado que remate a súa actividade docente. O xeólogo conversou con GCiencia con motivo da súa xubilación.
– Como se sinte por este recoñecemento outorgado pola UDC?
– É un orgullo que a UDC, da que son profesor fundador, incorporase a Xeoloxía aos coñecementos científicos impartidos desde a Universidade. Tamén é unha honra e que me conceda o feito de ser o primeiro en impartir públicamente esta belida e emotiva derradeira lección.
– Que balance fai, botando a vista atrás, de toda a súa traxectoria investigadora e docente? Con que se queda?
– No que abrangue á investigación en xeoloxía, hai que subliñar que se desenvolviu, maiormente, cos meus alumnos biólogos e químicos, aos que primeiro dei aulas e despois guiei e introducín no mundo da xeoloxía. Quizais este é o logro máis importante: conseguir, cos estudantes educados na UDC, os mellores resultados científicos, competitivos incluso cos de outras universidades que si tiñan títulos propios en Xeoloxía.
Vidal Romaní recuperou e dirixiu o Laboratorio Xeolóxico de Laxe, creado por Isidro Parga Pondal
– Cales foron os principais fitos de todos estes anos de carreira?
– Rescatar do esquecemento o antigo Laboratorio Xeolóxico de Laxe e transformalo no actual Instituto Universitario de Xeoloxía. Tamén habería que destacar o mellor coñecemento do Cuaternario en Galicia, e a definición da sua escala cronolóxica. É dicir, a paleontoloxía clásica do Cuaternario, pero tamén a súa paleontoloxía molecular, e paleobioxeoquímica, dinámica glacial e interglacial, os medios subterráneos cársticos e graníticos ou xeomorfoloxia granítica. E sen dúbida, outro achado máis recente: o de Elba, a pastora mesolítica, o resto humano máis antigo atopado en Galicia.
– Que importancia ten a Xeoloxía na historia de Galicia?
– Galicia sen historia xeolóxica é apenas unha pedra sen idade sobre a que aprenderon a vivir os neandertais. Con xeoloxía é unha longa singradura de 1.160 millóns de anos durante a que se foron xuntando os anacos do que hoxe é a nosa terra. Isto aconteceu hai 350 millóns de anos, cando naceu Galicia como unidade. A vida en Galicia medrou desde unha poeira de granito desfeito sobre a que se construíu unha casa de pedra de gran. Esta é a esencia de Galicia, como decía Celso Emilio Ferreiro en Longa noite de pedra.
– Como estaba a materia cando vostede empezou, e como está agora?
– Cando eu comecei a traballar en xeoloxía, Galicia apenas era un mundo escuro de prospectores de minerais e rochas a procura de algo que vender a alguén. Galicia apenas servía para tirarlle o zume e botar o resto para o lixo. Agora é unha terra viva e clara que se sinte agarimada. Por eso cada día nos conta novas historias que nos axudan a entender o que pasou desde o día da unión, hai 350 millones de anos, ata hoxe.
– Que futuro lle agarda á Xeoloxía en Galicia?
-Esgotada a minería e resoltos todos os problemas sobre a historia xeolóxica do sustrato rochoso galego, no futuro a investigación da xeoloxía en Galicia vai ser desenvolvida por unha nova xeración con potente formación en química e bioloxía. É esta caste de científicos a única que pode resolver a parte aínda descoñecida da historia xeolóxica de Galicia.