Venres 29 Marzo 2024

10 datos asombrosos sobre o LHC que posiblemente non coñezas

Visitar as instalacións do CERN (iniciais de Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) e o LHC é toda unha experiencia. Grazas á xenerosidade e hospitalidade dos traballadores galegos que acompañaron a GCiencia na súa visita, puidemos coñecer algúns datos e cifras asombrosas sobre todo o que rodea ao maior experimento do mundo.

Moitas veces costa explicar a importancia que ten todo o traballo que día a día se fai aquí. Son cuestións de física fundamental, ás veces complicadas de entender para os que somos leigos na materia. Non en tanto, dos experimentos do CERN xa se están nutrindo, por exemplo, novidosos tratamentos contra o cancro e moitos proxectos de desenvolvemento social. E aquí tamén se crearon, por exemplo, a páxina web (a comezos dos anos 90) e a pantalla táctil (en 1973).

Publicidade

O gran investimento que recibe cada ano o CERN, criticado por algúns sectores da sociedade, podería ter un enorme retorno a medio e longo prazo grazas ao aforro que suporían os avances acadados en eidos como a sanidade, a enerxía ou os servizos sociais, entre outros, tal e como remarcan algúns dos investigadores galegos cos que conversou GCiencia.

Estas son dez das impactantes cifras que evidencian o tamaño e a excelencia do experimento:

1. Cables para ir e volver seis veces ata o Sol

Vista dun dipolo do LHC durante os labores de montaxe.
Vista dun dipolo do LHC durante os labores de montaxe.

Para facilitar a circulación dos feixes de protóns polo LHC, hai entre 6000 e 9000 filamentos supercondutores feitos cunha aleación de niobio-titanio. Cada un deles ten un ancho de 0,007 milímetros, 10 veces máis fino que un cabelo. Se se puxeran en fila todos estos filamentos, poderíase ir e volver seis veces ata o Sol e sobraría cable para facer 150 viaxes á Lúa.

2. Vai máis frío no LHC que no espacio exterior

Un operario revista o interior do LHC durante unha parada técnica.
Un operario revista o interior do LHC durante unha parada técnica.

Para conseguir que os imáns supercondutores funcionen o mellor posible, é preciso situalos a temperaturas moi, moi frías. Exactamente, a parte central do LHC está a uns -271,3ºC. É dicir, fai máis frío que no espazo exterior, só 1,7ºC por riba do cero absoluto.

3. O baleiro máis baleiro de todos os baleiros

Ademais da temperatura, outro factor clave para xerar as mellores condicións posibles para a circulación dos feixes de protóns é unha presión moi baixa. O tubo que os contén debe estar ‘limpo‘ para mellorar a calidade do experimento. Así, os científicos e enxeñeiros do CERN conseguiron crear aquí unha presión semellante á da atmosfera da Lúa: é dicir, un baleiro extremadamente alto.

4. 297.000 quilómetros por segundo

É complicado concibir a gran velocidade á que circulan as partículas dentro do LHC, e quizais por iso é tan abraiante a tecnoloxía creada polos físicos e enxeñeiros no CERN: conseguiron que os protóns circulen a unha velocidade que é 0.999999991 veces a da luz. É dicir, 297.000 quilómetros por segundo. Isto supón que, nun segundo, un protón pode dar máis de 11.000 voltas aos 27 quilómetros de lonxitude que ten o túnel.

5. Fundir 500kg de cobre cunha partícula invisible ao ollo humano

A semellante velocidade, a enerxía que produce un feixe de protóns é tan grande como un tren de 400 toneladas (como o TGV francés) viaxando a uns 150km/h. Esta enerxía sería tamén suficiente para fundir, sen maior complicación, media tonelada de cobre.

6. Datos para encher cada ano catro torres de CDs tan altas como o Mont Blanc

Centro de computación do CERN.
Centro de computación do CERN.

Para recoller toda a información xerada no acelerador e os detectores é preciso dispoñer dunha base de datos de gran capacidade. Precisamente esta parte encárgase, como subdirectora, a ourensá Eva Dafonte. Estes datos son suficientes para encher cada ano 50.000 discos duros de 1 terabyte, é dicir, 50 petabytes. Visto doutro xeito, catro torres de CDs tan altas como o Mont Blanc, que é visible, precisamente, desde a entrada principal do CERN.

7. A extraordinaria precisión do túnel

O deseño e construción do túnel que alberga o LHC foi unha obra de enxeñaría de dimensións colosais, na que tamén participaron numerosos traballadores galegos. 27 quilómetros de circunferencia, a 100 metros baixo terra, entre o macizo do Jura e o lago Léman. Millóns de toneladas de rocha escavadas. Pois ben, cando as dúas partes polas que se comezou a escavar o túnel se encontraron entre si, a desviación foi menor de 1 centímetro.

8. O experimento no que nunca se pon o Sol

Na colaboración do experimento Atlas, un dos dous principais, xunto a CMS, participan investigadores e enxeñeiros de todos os continentes, agás, claro está, da Antártida. Aquí, por tanto, como nos antigos imperios, nunca se pon o Sol.

9. Máis ferro que na Torre Eiffel

O detector CMS, durante a súa montaxe.
O detector CMS, durante a súa montaxe.

O sistema de imáns do experimento CMS precisa para funcionar unha cantidade inxente de ferro. Son, en total, arredor de 10.000 toneladas. Unha cantidade maior que a dun dos grandes colosos construídos con este metal: a Torre Eiffel de París.

10. Un millón de anos para acelerar un só gramo de hidróxeno

Para acadar unha velocidade e enerxía tan grandes, os investigadores deben reducir ao mínimo o peso das partículas. Así, os protóns obtéñense do hidróxeno, o elemento químico con menor masa atómica. Cada día aceléranse no LHC dous nanogramos de hidróxeno (calculados en repouso). A este ritmo, faría falta un millón de anos para acelerar un só gramo deste elemento.

DEIXAR UNHA RESPOSTA

Please enter your comment!
Please enter your name here

Este sitio emprega Akismet para reducir o spam. Aprende como se procesan os datos dos teus comentarios.

Relacionadas

Poden unhas bacterias producir hidróxeno verde? O CSIC quere demostrar que si

Trátase dun proxecto de máis de 4 millóns para conseguir que unhas bacterias modificadas xeneticamente produzan hidróxeno utilizando auga non potable

Unha avespa usa o seu pene con espiñas para librarse dos depredadores

As Anterhynchium gibbifrons macho non teñen veleno, pero aínda así poden apuñalar aos depredadores cos seus xenitais

O exdirector do CERN: “Somos tres partículas en distintas combinacións. Todo é física”

“O desafío actual é comunicar o que se está facendo”, afirma Rolf-Dieter Heuer, director do acelerador de partículas cando o descubrimento do bosón de Higgs

“A ciencia exoplanetaria axuda a comprender o excepcional que é a vida na Terra”

A astrofísica galega Minia Manteiga comparte cartel con Mariano Barbacid nun encontro no CERN de investigadores europeos